Muziek / Album

Uitzonderlijke klankcollages

recensie: Brian Eno - Another Day on Earth

Mijn eerste kennismaking met Brian Eno verliep via de titelloze debuutplaat van Roxy Music (1972). Volgens de hoes gebruikte Eno “synthesiser & tapes” om tot het opvallende resultaat te komen; de instrumenten waarmee hij later in zijn carrière nog zoveel mooie en verrassende dingen zou doen. Met zijn elektronische knip- en plakwerk hielp Eno mee aan de volwassenwording van ambient; een verdienste waarvoor hij niet helemaal ten onrechte nog altijd wordt bewierookt. De kritieken op zijn voorlopig laatste werk zijn echter zuurder: de puristen missen de vernieuwingsdrang, en schuiven zodoende moeiteloos een prachtig album als “niet relevant” terzijde. Jammer.

~

Natuurlijk is vernieuwing belangrijk in de muziek, maar interesse in het nieuwe kan Eno toch zeker niet worden ontzegd. Daar komt bij dat hij voor Another Day on Earth voor zichzelf wel degelijk iets nieuws heeft gedaan; voor het eerst sinds tientallen (!) jaren heeft hij weer eens een plaat vol afzonderlijke liedjes gemaakt.

Lui weekeinde

De plaat opent erg prettig met This, een nummer om een mooie dag in het weekeinde mee te starten. De hoekige beat schudt je meteen wakker, maar toch laten de zweverige zang en het meeslepende gitaarspel tegelijkertijd ruimte om al dagdromend de slaap uit je ogen te wrijven. De volgende nummers zijn rustiger, hebben niet de opgewonden beat die uit de boxen knalt, maar zweven door de kamer. Nu de ogen open zijn kan de zaterdagkrant erbij worden gepakt om op ontspannen wijze verder te ontwaken. Het weekeinde is lui, en Eno heeft er voor gezorgd dat je niets hoeft te doen dan te luisteren; zijn klankcollages laten je iedere keer weer iets nieuws horen.

Goed geproduceerd

Een mooi voorbeeld van zo’n collage is nummer vijf: Caught Between. Eno’s zang klinkt hier een beetje als die van David Bowie, maar belangrijker is de muziek en de klanken die zo perfect uit de boxen komen. Verschillende geluidslagen vloeien over en door elkaar heen, zonder dat het ook maar ergens mis gaat. Als producer heeft Eno veel en grote successen geboekt (o.a. David Bowie, David Byrne) en op Another Day on Earth toont hij een meester in het bepalen en mixen van geluiden. De plaat als geheel genereert een dromerige en relaxte sfeer, maar toch zijn het elf liedjes die Eno heeft geproduceerd. Elf liedjes die perfect bij elkaar passen, maar elk ook afzonderlijk een eigen identiteit hebben. Heel vernieuwend is het allemaal voor Eno misschien niet, maar om naar te luisteren is het een waar genot.