Surivlaams! een vrolijk en ingewikkeld college

Raymond van ’t Groenewoud

Je voelt onmiddellijk dat muziekkenner Van de Reijt je als luisteraar wil meetrekken in het muzikale verhaal dat hij kwijt wil middels Surivlaams! Eerder deed hij dat al met de succesvolle verzamelcd’s met de mooiste en beste Franse en Duitse liedjes, de Cover Top 100 en de Top 100 van Nederlandstalige singles en nu dus met Surivlaams! Het zit ‘m in de schijnbare willekeur van liedjes en zelfs de volgorde kan wel eens waardevolle informatie bevatten. Met het cd-boekje bij de hand begint dit muzikaal college van Van de Reijt met een inkoppertje: Raymond van ’t Groenewouds Liefde voor Muziek. Twintig jaar geleden een knoepert van een hit – ook in Nederland – en nog steeds een meedeiner eersteklas. Van ’t Groenewoud horen we nog een paar keer terug als een soort strohalm tussen alle, nu nog, onbekende namen als Kris de Bruyne, Groep Wannes en De Nieuwe Snaar. Het carnavaleske sfeertje is ruim vertegenwoordigd op Surivlaams!, de hypothese moet en zal resulteren in een sluitend bewijs. Maar daar zijn we nog niet.

Verstaanbaar Nederlands

Clouseau kan natuurlijk niet ontbreken, al bevestigt de band maar weer eens dat Daar Gaat Ze in feite een onvergeeflijke draak is. Nee, dan liever Van ’t Groenewoud of Jacques Brel, Johan Verminnen en Urbanus. En Wieteke van Dort, Hans de Booij en Neerlands Hoop. Ahum? Die laatste drie zijn toch Nederlands? Ja, en? Luister naar meester Vic, die legt het je allemaal uit.

Trafassi

Uit Surinaamse hoek komen we de jaren tachtig classic Wasmasjien tegen van Trafassi en de enige hit van Cherry Wijdenbosch, Dame uit Suriname. Verder veel namen die een tot nu toe onbekende wereld openen van een hoop dansbare feesthits. Allemaal in verstaanbaar Nederlands. Waarom het stevige Vlaamse dialect en het Surinaamse sranang ontbreken is onduidelijk maar we vertrouwen blindelings op meester Vic. Hij weet wat we aankunnen als luisteraar. Toch? Bovendien is het na een paar keer afspelen heerlijk meejubelen met Een Pot met Bonen en Wie wil mijn Schoonmama.

Gemeenschappelijke ironie

De argumenten die de samensteller heeft doen besluiten tot het uitbrengen van de verzamelbox zijn ingegeven door een Vlaams-Surinaamse actrice die op Van de Reijts pad kwam en die voor het eerst de term ‘Surivlaams’ bezigde. Toen hij de muziekculturen ging vergelijken, viel hem op dat de hits veel van elkaar weg hebben.“Surinaamse en Vlaamse liedjes zijn simpel, kort, helder, laconiek en geestig. De lichtheid wordt ernstig genomen en de zwaarte wordt licht gebracht.” En dan het dagelijks leven: in beide landen wordt Nederlands gesproken en allebei hebben ze een moeizame relatie met Nederland, wat resulteert in gemeenschappelijke ironie jegens ons land. Dit is wat Vic van de Reijt omstandig moet uitleggen om zijn jongste titel te rechtvaardigen. En eigenlijk ga je dan al te ver. Of hij is zijn tijd ver vooruit en praat iedereen over een tijdje over het Surivlaams of de vergelijkingen tussen beide landen zijn inderdaad zo algemeen dat er niet veel van overblijft bij nadere bestudering. Wij neigen vooralsnog tot het laatste.

Canederees

Wellicht bestaat er bij de uitgever een niet te stuiten drang om overzicht te creëren in het woud van de muziek. Bij de vorige verzamelaars van Van de Reijt begreep je ‘m vrij snel, maar op deze compilatie is het verband niet vanzelf duidelijk. We verlaten kortom de collegezaal in lichte verwarring en gemangeld door een wat dwangmatige manier van ‘vertellen’. Maar ook opgetogen omdat Van de Reijt ons weer mooie liedjes uit de muziekhistorie heeft laten horen, aangevuld met interessante verhalen en verpakt in een prachtig vormgegeven doosje. Daar is hij heel goed in en dat moet hij ook vooral blijven doen. Maar we houden wel een heel klein beetje ons hart vast voor het volgende Van de Reijt-college: wordt het ‘Canederees’ of ‘Nederarubaans’?