Kunst / Expo binnenland

MAMA geeft ruimte aan ambitie

recensie: Spacequake - Mr. Miyagi Curating Tomorrow

Mr. Miyagi (Pat Morita), was dat niet de kleine Japanner uit de film Karate Kid die de onbeholpen puber Kevin wist te sterken tegen de ruige pestkoppen uit de buurt? Een klein beheerst mannetje dat met uiterste concentratie vliegen wist te vangen met chopsticks? Doorspekt met jeugdsentiment staat Mr. Miyagi symbool voor de ideale mentor. Hij toont de scharminkelige Kevin geen nieuwe trucjes maar toont hem wat hij zelf al in zich heeft en leert hem dat effectief te gebruiken. Het recente overlijden van acteur Pat Morita weerhoudt Mr. Miyagi er niet van terug te keren als mentor, maar nu verschijnt hij plots in de kunstkringen om daar de ontluikende talenten zichzelf te leren wapenen tegen het grove geschut van de curatoriele wereld.

Ruimte en grenzen


Met een ogenschijnlijke simpele opdracht als houvast, namelijk het samenstellen van een samenhangende tentoonstelling, werden de jonge curatoren er op

Jonmar van Vlijmen, verbeelding van mijn vrijplaats, installation, 2005
Jonmar van Vlijmen, verbeelding van mijn vrijplaats, installation, 2005

uitgestuurd om te selecteren uit werk van een massa eindexamenkandidaten van de diverse kunstacademies in de Benelux. Het resultaat is een tentoonstelling die cirkelt om het begrip ruimte, het is de ruimte die de deelnemers geboden is om een visie te ontwikkelen en waarbinnen het begrip ruimte zelf wordt verkend. De getoonde werken bevinden zich op de grenzen van drie dimensies van ruimte; Boyspace, Individual Territory en Constructed Nature. De individuele werken zijn duidelijk terug te brengen tot één van deze conceptuele dimensies, maar balanceren ook op de grensvlakken tussen deze gebieden. Neem bijvoorbeeld de Trekker van Roel Klungel, het levensgrote landbouwwerktuig van strokarton neemt een duidelijke plek in een jongenswereld in, maar verwijst tegelijkertijd naar de middelen en manieren waarmee wij onze omgeving scheppen en herscheppen.

Golie Talaie, Untitled, installation, 2005
Golie Talaie, Untitled, installation, 2005

Zo bewijzen de werken van Golie Talaie en Jonmar van Vlijmen dat onze individuele ruimte een gevolg is van geconstrueerde ruimte. De geluidsinstallatie van Talaie is lastig te bereiken via een smalle gang, eenmaal binnen in de muren van de kleine ruimte kan de toeschouwer zich enkel nog orienteren door middel van het geluid van de andere bezoekers, terwijl hij gelijktijdig overgelaten is aan hun voyeuristische blikken door de gaten in het bouwwerk. De orientatie van onderwerp of toeschouwer wordt voortdurend uitgewisseld en een spanningsveld ontstaat tussen openbare ruimte en privédomein. Jonmar van Vlijmen weet eenzelfde spanningsveld te creeren, zijn Verbeelding van mijn vrijplaats is een installatie van allerlei kleine toeristische objecten, zoals suikerzakjes en munten. Dit rariteitenkabinetje wordt gecomplementeerd met een voetstuk voorzien van vlaggen en buttons.

Klungel, Trekker. Sculpture, 2005
Klungel, Trekker. Sculpture, 2005

Als je deel wilt uitmaken van Van Vlijmens vrijstaat, ben je welkom een button op te prikken. Hoewel een vrijplaats een plek is die zich losmaakt van de gevestigde orde, blijft de omgeving van Van Vlijmen onderhevig aan de wijze waarop zulke toeristische memoranda als ideaal worden gepresenteerd. Dit roept de vraag op in hoeverre wij nog in staat zijn onze eigen ruimte in te richten.

Minder thema’s, meer ruimte


Hoewel er wel degelijk mooie synergien ontstaan tussen verschillende geopperde dimensies van ruimte, blijft Boyspace in zekere zin een buitenbeentje. De thematiek van Boyspace brengt geen spannende dialoog op gang met Individual Territory en Constructed Nature. De relevantie van dit thema blijft in deze context onduidelijk, als thema kan het interessante aanknopingspunten bieden, maar dan als een op zichzelf staand onderwerp, of gepresenteerd met een tegenpool of vanuit een kritische positie. Zonder Boyspace zou de tentoonstelling beter tot zijn recht komen als een plek waarin ruimte geboden wordt maar ook kritisch wordt bestudeerd. Toch is ook de ruimte om te experimenteren, en misschien net de plank mis te slaan, nodig voor het ontstaan van frisse visies op het curatorschap. Hoe het ook zij, MAMA en haar pilot project Mr. Miyagi Curating Tomorrow scheppen een ruimte die zeer welkom is om jong talent een opening te geven door te dringen in de kunstwereld. Laten we hopen op een vervolg.