Verrassend vergelijkend warenonderzoek
De Zwolse Isala klinieken jubileren dit jaar. Reden voor de kunstcommissie van deze instelling om ook de buitenwereld kennis te laten maken met hun collectie. Een selectie van honderd werken wordt de komende tijd getoond in Museum De Fundatie. Voor de commissie is het een spannende gebeurtenis, want de werken zijn aangekocht voor specifieke locaties in de kliniek en erg divers. Niemand wist zeker of er voldoende samenhang zou zijn voor een museale presentatie. Deze vrees bleek ongegrond. Niet alleen was het mogelijk om met enkele thema’s te gaan werken – erg handig voor de verschillende zalen – maar met name de kwaliteit van de werken is een aangename verrassing die de toets der kritiek met gemak doorstaan.
 |
| Daniel Verkerk, Europees parlement, 1999, olieverf op doek, 108 x 225 cm |
De thema’s die zijn terug te vinden in de zalen zijn grofweg onder te verdelen in de categorieën mens, dier en landschap (of leefomgeving). Fotograaf Anne Kreiter heeft zelfs bijna een geheel eigen zaal. Deze indeling laat tevens voor een deel zien hoe de commissie opereert. Enerzijds geen moeilijke of confronterende kunst, dat gaat simpelweg niet goed samen met een ziekenhuisomgeving, en anderzijds langer lopende contacten met kunstenaars die kunnen leiden tot meerdere aankopen. Het aardige is dat de diversiteit van de werken binnen deze indeling overeind blijft en ook dat de verschillende uitingsvormen elkaar niet bijten.
Vakmanschap
Het is verrassend om bijvoorbeeld de twee grote verticale elementen van de Belg Mark Swysen, bestaande uit een verkoold stuk hout dat met wit is beschilderd en een verroeste ijzeren plaat, vlak bij de technisch zeer verfijnde en fotografisch aandoende houtsneden van Siemen Dijkstra te hangen. Maar het kan omdat je in beide gevallen met je neus op de werken moet gaan staan om daadwerkelijk de kwaliteit te kunnen zien.
 |
| Carolein Smit, Kind met Hazenoren, 2004, h 56 cm |
Dat geldt overigens ook voor Kind met hazenoren van Carolein Smit in dezelfde zaal. Deze aandoenlijke keramieken sculptuur lijkt geheel te zijn opgebouwd uit bloedvaten, wat een monnikenwerk moet zijn geweest. Het fijnste detail zit hem hier in de wimpers, die een voor dit materiaal haast onmogelijke fijnheid bezitten. Het is onder andere dit detailniveau dat de kwaliteit van de werken duidelijk maakt. Materiaalbeheersing en vakmanschap zijn dan ook de bindende factoren in deze samenstelling.
Het is overigens best bijzonder dat er een werk van iemand als Carolein Smit in deze collectie aanwezig is. Datzelfde kun je ook zeggen van Ruud van Empel, Anutosh en Frank van der Salm. Allemaal namen waarvoor op de afgelopen Art Amsterdam toch al behoorlijke prijzen werden gevraagd en die momenteel buiten het budget van de kliniek vallen. De commissie heeft blijkbaar een antenne ontwikkeld voor talent in een vroeg stadium. De frequentie waarmee zich dit manifesteert bewijst dat het geen toevalstreffers zijn geweest.
 |
| Anneke Wilbrink, Zonder titel, olieverf op doek, 2002, 170 x 200 cm |
Zo is een schilderij (en een enorme pentekening) aangekocht van de Zwolse kunstenares Anneke Wilbrink. Haar schilderijen kennen vaak geen perspectief, maar bestaan uit een grote hoeveelheid van lijnen en vlakken, waarbinnen zich soms een realiteit voordoet. Enerzijds werd de aankoop gedaan omdat lokale en regionale kunstenaars een aandachtsgebied vormen, anderzijds vanwege de kwaliteit van het werk. Dat bleek, want in 2006 wist zij de Koninklijke prijs voor vrije schilderkunst in de wacht te slepen.
Gebonden door de randvoorwaarden die nu eenmaal samenhangen met een ziekenhuis, is een collectie van zeer goede kwaliteit ontwikkeld en deze museale presentatie benadrukt dat gegeven. De gehanteerde thema’s vormen geen onderdeel van het verzamelbeleid, dat is puur gericht op het verkrijgen van een betere omgeving in de ziekenhuizen. Volgens commissielid Maurice van Leeuwen komt wel een ander essentieel kenmerk goed naar voren. De werken zijn stuk voor stuk in staat om iets op te roepen bij de kijker en bieden hen de ruimte zelf een verhaal te vormen. Heb je zin om je eigen oordeel te vormen of hoor je graag meer achtergronden? Grijp dan je kans bij één van de drie rondleidingen die gedurende de expositie worden gegeven.
