Het verhaal achter de kunst

De muze wordt verteld vanuit het oogpunt van Odelle, een jonge vrouw die in de jaren 60 van Trinidad naar Londen verhuist. Op een feestje ontmoet ze Lawrie Scott, een leuke jongen die een interessant schilderij bij zich heeft. Ze moedigt hem aan om het schilderij te laten zien aan het museum waar zij werkt. Nog diezelfde week voegt hij de daad bij het woord. Aan de geschrokken reacties van de medewerkers te zien blijkt het om een belangrijk werk te gaan. Wat volgt is een zoektocht naar het verhaal achter het schilderij.

Geheim schilderstalent

Het verhaal in de jaren 60 wordt afgewisseld met een verhaal dat zich afspeelt in Zuid-Spanje in 1936, vlak voordat de Spaanse burgeroorlog uitbreekt. Een joodse kunsthandelaar genaamd Harold Schloss uit Oostenrijk heeft zich net gevestigd in het dorpje Arazuelo met zijn vrouw Sarah en dochter Olive. Twee jonge mensen uit de buurt, broer en zus Isaac en Teresa Robles, bieden hun diensten aan aan de familie. Teresa helpt hen in de huishouding en Isaac knapt allerlei klusjes voor hen op. Al snel raakt Olive bevriend met Teresa en wordt ze verliefd op de knappe Isaac. Wat zij niet weten is dat Olive een geheim met zich meedraagt: ze heeft een groot talent voor schilderen en houdt dit angstvallig verborgen voor haar ouders. Haar vader zou een schilderij gemaakt door een vrouw namelijk nooit goedkeuren.

Ondertussen in de jaren 60 komt de conservator van het museum tot de conclusie dat Lawrie Scott hem een tot nu toe verloren gewaand schilderij van Isaac Robles heeft gebracht. Maar wacht eens even, denkt de oplettende lezer. Olive Schloss was toch degene die schilderde? Wat is er gebeurd in 1936 dat geleid heeft tot deze identiteitswisseling?

Identiteit en creativiteit

De muze is een verhaal over identiteit. Zowel Odelle als Olive worstelt met haar plek in de maatschappij – Odelle vanwege haar migratieachtergrond in het blanke Engeland en Olive vanwege haar talent in een door mannen gedomineerde kunstwereld. Tegelijk is het een verhaal over creativiteit. Odelle wil graag een schrijver zijn en wordt hierin aangemoedigd door haar werkgever. Olive ontdekt een ongekend talent in zichzelf wanneer ze Isaac ontmoet – hij is haar muze. Deze elementen zijn verwerkt in een spannend verhaal waarin Odelle probeert uit te zoeken wat er in 1936 in Spanje is gebeurd. Wie heeft dat schilderij precies gemaakt en hoe komt het dat Lawrie het nu in zijn bezit heeft?

Show don’t tell

Doordat Burton zo veel thema’s in haar roman heeft willen verwerken komt het verhaal niet lekker uit de verf. Het zijn ook niet de minste thema’s: feminisme in de jaren 30 en racisme in de jaren 60. Helaas voelt de uitwerking geforceerd aan door een gebrek aan show don’t tell. Het racistische thema bijvoorbeeld, wordt al vrij duidelijk uit de acties in het verhaal. Toch acht Burton het nodig om het te expliciteren:

‘Omdat ze er [Trinidad] zelf nooit waren geweest, beschouwden ze ons als bezienswaardigheden, levensvormen opgekweekt in een tropische petrischaal die tot voor kort nog onder de Britse vlag viel. […] Hun vragen gaven me steevast het gevoel dat ik ánders was, terwijl ik was opgegroeid met volkomen Britse manieren, omdat ook ik een kind van het wereldrijk was.’

Odelle vertelt haar verhaal vanuit haar eigen ervaring, dus het is in dat opzicht logisch dat ze deze gevoelens benoemt. Maar haar uitleg ligt zo voor de hand. De overbodigheid maakt het vervelend.

Een gemiste kans

De verschillende decors houden het verhaal afwisselend en de kunstscene is interessant beschreven. Maar helaas wordt het boek nergens écht spannend of onderhoudend. De thema’s voelen uitgekauwd, de personages vlak en er wordt te veel uitgelegd. De muze is geen boek dat beklijft, terwijl deze thematiek daar wel om vraagt. Thema’s als racisme en feminisme vragen om confrontatie, om ongemakkelijkheid, Dit zou een boek moeten zijn dat nagonst in je hoofd. Nu leg je het weg om er nooit meer aan te denken. Een gemiste kans.