Francien laat het achterste van haar tong zien

Toen de schrijfster voor het eerst op haar blog liet doorschemeren dat ze aan een boek werkte, deden de meeste lezers automatisch de aanname dat het over hardlopen zou gaan. Maar de bekende hardloopster en blogger, bewonderd om haar tomeloze energie en onbevangen bereidheid om altijd tot het uiterste te gaan, maakte al snel de verrassende titel bekend: Francien laat je tieten nog eens zien.

Een boek rondom een momentopname: als Francien 15 jaar is maakt ze op verzoek met de webcam een foto van haar borsten en stuurt deze naar een jongen die ze leuk vindt. Een ‘cadeautje’ dat ze een paar tellen later alweer is vergeten als een vriendin online verschijnt en ze daarmee begint te kletsen.

Een moment van onbevangenheid dat haar nauwelijks bezighoudt, totdat ze enige tijd later opeens wordt geconfronteerd met de actie, als jongens in de fietsenkelder naar haar roepen: ‘Francien laat je tieten nog eens zien!’ Dat is het moment dat de paniek bij Francien toeslaat. Het is meteen het meest indringende deel van het boek: de lange fietstocht van de middelbare school naar huis, de angstige gedachten, het totale verlies van controle. Ook hoe ze de volgende ochtend dapper weer op school verschijnt, eenzaam en verward, is ontroerend opgeschreven. De nasleep blijkt lang.

Actueel thema

Dit alles vond ongeveer 15 jaar geleden plaats, nog voor de tijd van smartphones, Facebook, Instagram en Snapchat. Deze communicatiemiddelen zorgen ervoor dat ‘sexting’ juist de laatste jaren regelmatig in het nieuws komt. Voor Francien vormde deze tendens ook de aanleiding voor het schrijven van haar boek over de allesbepalende gebeurtenis in haar puberteit:

De rel rond Dave Roelvink, ontstaan door beelden op internet, waarin hij seks heeft in een bubbelbad. Vol afschuw volg ik het nieuws rondom deze zaak. Niet vanwege Dave, maar vanwege het meisje dat ook te zien is. Hoe had zij kunnen weten dat dit gefilmd werd? Hoe? […] Ik wil niets liever dan met haar in contact komen om haar te vertellen dat het goed komt.

En daarmee spreekt ze de boodschap uit van dit boek: zorg dat dit je niet overkomt, maar als het dan toch gebeurt: vecht je er een weg doorheen. Daar word je alleen maar sterker van. Dit boek is bewonderenswaardig alleen al vanwege de openheid en durf. Bovendien neemt ze de controle terug: het hele verhaal, open en bloot, maar deze keer op haar voorwaarden. Over de gesprekken met de uitgever schrijft ze zelfs: ‘Ik had graag gezien dat de foto de cover van het boek was geworden, maar daarmee streef ik mijn doel voorbij.’

Opzet vs. uitvoering

Tot zover de opzet, dan nu de uitvoering. Die laat helaas wel wat te wensen over. Het verhaal is onsamenhangend en vliegt met name in de beschrijving van jeugdherinneringen allerlei kanten op waarvan de toegevoegde waarde moeilijk te ontdekken is. Daarbij zijn de dialogen soms tenenkrommend. De schrijfstijl van het boek sluit naadloos aan bij het karakter dat de schrijfster van zichzelf schetst: chaotisch, enthousiast en impulsief. Voor het boek was meer focus of een strengere redacteur echter beter geweest. Want als het doel van dit boek daadwerkelijk educatief is, dan had er zoveel meer in kunnen zitten. De ontwikkeling van kwetsbaarheid naar kracht, van onbevangen meisje naar teruggetrokken type en uiteindelijk succesvolle zakenvrouw, is nu te slordig uitgewerkt. Dat is een gemiste kans.

Het is prettig dat een belerende toon volledig afwezig is, maar het ontbreekt de lezer aan echte handvatten. Aan tips, geruststelling en alleen al: het aanspreken van de doelgroep. Want: uit wie bestaat die doelgroep? Pubermeisjes? Ouders van pubermeisjes? Puberjongens? En als dat zo is, zouden zij de jaren ’90 setting, met msn, webcams en uitgeprinte foto’s niet als hopeloos ouderwets ervaren? Ligt het niet al veel te ver af van de huidige werkelijkheid, waarin in vertrouwen verstuurde foto’s zelfs op pornosites belanden? En zijn alle hoofdstukken ter opvulling rondom het beslissende moment, sterk en interessant genoeg om te blijven lezen? Waarschijnlijk niet, helaas.