Bug

Bug (2006) is een claustrofobische paranoiathriller waarin twee personages ten onder gaan in hun eigen schimmenwereld waar waanbeelden en angsten domineren. De film is een intense, maar iets te kleinschalige karakterstudie die door veteraan William Friedkin de juiste beklemmende sfeer meekrijgt.

William Friedkin werd met The Exorcist en The French Connection bekend als een regisseur die een rauwe filmstijl combineerde met controversiële thematiek. Destijds werden deze films als shockerend en duister ervaren. Na een succesvolle periode maakte hij wat opmerkelijke egoprojecten, waaronder Sorcerer (een vreemde en uiteindelijke geflopte remake van Henri-Georges Clouzots Le Salaire de la Peur). Recentelijk kwam zijn controversiële sadomasochistische homothriller Cruising weer uit in een gerestaureerde versie. Na deze films wijdde Friedkin zich in de jaren tachtig en negentig aan middelmatige en soms ronduit slechte producties. Met Bug is hij weer op een bescheiden wijze in vorm. De film is is gebaseerd op een toneelstuk van Tracy Letts, en is een intense en claustrofobische stijloefening die vooral wordt gedragen door het sterke spel van Ashley Judd en Michael Shannon.

Gekwelde outsiders

Agnes (Ashley Judd) zit aan het begin van de film paniekerig in een motelkamer, terwijl ze wordt lastiggevallen door dreigende telefoontjes van haar ex-man (een agressieve Harry Connick Jr). In flitsen wordt duidelijk dat ze mishandeld is, en daardoor emotioneel instabiel is geworden. Op een avond besluit ze de hort op te gaan in een kroeg vol lesbiennes, en daar ontmoet ze via een vriendin de vreemde Peter, die later meegaat naar haar motelkamer. Michael Shannon speelt Peter als een sinistere einzelgänger die ratelt over zijn bizarre gedachten. Shannon was al een dreigende verschijning in Sidney Lumets Before the Devil Knows You’re Dead, maar in Bug weet hij naast onheilspellend ook kwetsbaar te zijn. De film dwaalt vervolgens af in een paranoïde hel als Peter Agnes meer in zijn grip krijgt. Hij vertelt over de medische experimenten die hij heeft ondergaan als soldaat, en dat hij sindsdien geplaagd wordt door insecten en andere beesten die eitjes leggen in zijn lichaam. Agnes wordt meegezogen in zijn hersenspinsels die extremer worden naarmate de film vordert. Ondertussen neemt Agnes’ ex-man het van een afstand waar.

Stijloefening

Voor Friedkin is Bug een kleine, maar intense film die vergelijkbaar is met zijn bewerking van Harold Pinters The Birthday Party. De film bevat ook wat cinematografische knipogen. Zo is een plafondventilator die het geluid maakt van een helikopter schatplichtig aan de openingsscène van Apocalypse Now. Ook kan Friedkin het niet laten om in een scène naar zichzelf te verwijzen. Als Peter in een zwaar verwarde toestand in bed een epileptische aanval krijgt, doet zijn getril denken aan de door de duivel bezeten Linda Blair uit The Exorcist.

De spanning tussen echte en ingebeelde vijanden en gevaren houdt gedeeltelijk de spanning erin, maar de iets te vage fragmenten hadden wel wat beter uitgewerkt kunnen worden. Bug is eigenlijk te snel voorbij. De film eindigt op een moment waar je verwacht dat personages en motieven worden uitgediept. Uiteindelijk is de film een bescheiden stijloefening voor een regisseur die weer in vorm probeert te komen.

Bug is vanaf nu te huur, en vanaf 14 augustus te koop.