Transparante communicatie leidt tot oppervlakkigheid

Holland, een rol van Emma Watson, krijgt een baan binnen het internetbedrijf. Dit betekent dat ze toegang heeft tot data van internetgebruikers. Na enkele weken en wat vergaderingen komt zelfs de aanvankelijk wat afhoudende nieuwe medewerkster tot de conclusie: “Iedereen moet transparant zijn, iedereen mag alles weten.” Of zoals oprichter Eamon Bailey (Tom Hanks) het verwoordt: “Sharing is caring.” Holland gaat in haar naïeve enthousiasme nog een stapje verder: “Knowing everything is better.” Van iedereen wordt alle data opgeslagen en deze zijn voor elke medewerker op te vragen en in te zien. “Geheimen zijn leugens” en binnen The Circle wil niemand geheimen hebben. Kennis over elkaar is een basisrecht. Holland bedenkt Soulsearch, een programma waarbinnen de gebruiker ziel en zaligheid deelt met lotgenoten. Voor Soulsearch draagt ze vanaf dat moment dag en nacht een camera en microfoon bij zich. Ze leeft volledig transparant en heeft binnen enkele dagen veel meer dan een miljoen volgers.

Steve Jobs

Natuurlijk is het goed om naar The Circle te kijken met de kennis van nu. Facebook geeft mensen de mogelijkheid om alles te delen met anderen. Vloggers babbelen uren vol met dagelijkse avonturen. Anno 2017 worden gebruikers gevraagd transparant te zijn met data om mee te mogen doen met programma’s als facebook. De mensen hebben in veel gevallen alleen de zeggenschap over de aan/uitknop.

In The Circle is het eerste moment van ongemak een presentatie van Bailey. Hij spreekt op een conferentie binnen The Circle. De aanwezigen zijn in alle gevallen jong, knap en intelligent. Bailey spreekt als een adept van Steve Jobs zijn volgelingen toe. Alle aanwezigen willen deel uitmaken van de nieuwe ontwikkelingen en geven de man met de visie geen tegengas. De wat oudere eigenaar sleept zijn volgers mee naar een wereld zonder privacy. De wens naar transparantie vormt het centrale doel van het mediabedrijf en wordt ondersteund met kreten als “secrets are lies” en “privacy is theft”. De bezoeker in de bioscoopstoel gaat bij deze boodschappen wat ongemakkelijk even verzitten.

The Circle laat zien dat transparante communicatie oppervlakkig is. Er gaan honderden boodschappen over het scherm zonder dat Holland reageert op de inhoud van de teksten van collega’s. Een van de initiatiefnemers van The Circle is Ty Lafitt, Hij ziet de gevaren van te veel opgeslagen data in en wordt op een zijspoor gezet. Exact hetzelfde gebeurt met Holland. Een vriend van haar wil zijn privacy bewaren, maar krijgt de kans niet. De gevolgen van zijn vlucht zijn groot. Vanaf het eerste moment van twijfel mag Holland de camera afdoen. Haar negatieve ervaringen over volledige transparantie mogen niet door een camera worden vastgelegd en gestreamd.

De toekomst

In The Circle is de zinsnede “de toekomst wacht niet” een van de belangrijke motivaties van de ‘young professionals’. Anno 2017 kan de mens nog maar voor een deel beschikken over eigen privacy. Belastingopgaves worden vooraf ingevuld, persoonlijke data worden opgeslagen en door bedrijven verkocht. Net als in The Circle wordt de gewone burger in de dagelijkse realiteit gevraagd mee te doen. “Als je niets te verbergen hebt,” is zo’n dooddoener en mager argument om blijvend te infiltreren in het leven van mensen. De toekomst is nu? Nee, nu is er nog enige sprake van privacy en in rap tempo wordt dat minder.

The Circle is niet zo’n heel goede techno-thriller. Simpel gezegd is er een groot gebrek aan spannende scenes. De film kan, net als het boek van Dave Eggers, worden gezien als een waarschuwing. Kennis is macht en macht wordt misbruikt. Holland leert voorzichtig te zijn met data. In een wereld van goed én slecht is volledige transparantie gevaarlijk. De echte, nagelbijtend spannende techno-thriller over het opslaan en gebruiken van data moet nog gemaakt worden.