Een echte ‘special edition’

Allerminst. De twee schijven van Aladdin staan boordevol extra’s. Voor de doorgewinterde filmliefhebber zijn er twee audiocommentaren, een twee uur durende documentaire over allerlei achtergronden bij de totstandkoming van de film, een feature over componist Alan Menken, gesneuvelde liedjes, ruwe schetsen en animated storyboards, spelletjes en ga zo maar door. Aladdin was niet de beste Disneyfilm ooit, zeker niet nadat opvolger The Lion King alle records brak. Maar na het bekijken van deze dvd is mijn waardering voor dit Arabische sprookje in ieder geval enorm gestegen.

Op de eerste schijf staat de film zelf, een verhaal dat vooral grappig en leuk is. En simpel: een straatjongen wordt verliefd op een prinses, hij vindt een magische lamp en denkt dat hij zich voor kan doen als prins op het witte paard. Maar door de invloed van de kwade grootvizier Jafar loopt alles anders. Aladdin is, meer dan een liefdesverhaal, een spervuur van grappen en grollen. Dat blijkt wel uit een van de vele anekdotes over de film die op de tweede schijf zijn te vinden. Bij een psychotherapeutische belshow in de VS belde een luisteraar op om te vertellen dat hij zo depressief was. De presentator raadde hem prompt aan om Aladdin te gaan kijken.

Eerbetoon

Het eerste schijfje bevat verder nog twee audiocommentaren, van de beide regisseurs en van het team van animatoren. Dan is er nog een derde commentaarspoor, dat speciaal voor kinderen is ontworpen. Ze hoeven niet te luisteren naar kletsende betweters, maar lezen tijdens de film ondertitels over allerlei wetenswaardigheden. Kinderlijk is dat commentaarspoor allerminst; het gaat over kleurkeuzes, computertechnieken, animatieprocedures en andere specialistische informatie. Soms vraag je je af of dat niet te veel van het goede is.
Een juweeltje op deze disc vormt het muzikale materiaal dat niet in de film terecht is gekomen. Het prachtige liedje Proud of Your Boy blijft na slechts één keer luisteren al hangen. Bovendien is het een eerbetoon aan tekstschrijver Howard Ashman, die tijdens de productie van Aladdin overleed aan aids. De versie op de dvd is door componist Menken gezongen, ondersteund door hele vroege schetsen van Aladdin en zijn moeder, die toen ook nog in de film zat. Moeder en liedje zijn uiteindelijk geschrapt omdat de verhaallijn doodliep, maar het is een prachtig stukje.

Stortvloed

De tweede disc bevat nog veel meer lekkers, vooral in de vorm van een twee uur durende documentaire over de film. Ter vergelijking: Aladdin zelf duurt maar 87 minuten. Leonard Maltin, de altijd opgewekte Jac Goderie van de VS, presenteert een talkshow voor studenten Animatie van de universiteit van Californië. Hij ondervraagt de regisseurs, componist Menken, tekenaars en ook de mensen achter de ingesproken stemmen. Het is een gevarieerde, maar wel wat rommelige documentaire. De stortvloed aan informatie en beelden is overweldigend en prachtig om te zien, omdat je ook ziet dat Aladdin in eerste instantie een heel andere film zou worden, met een grote rol voor Aladdins moeder. De makers doen niet geheimzinnig over fouten en verkeerde keuzes en zijn ook niet zelfingenomen over het uiteindelijke succes, iets wat je op de speciale editie van The Lion King wel merkt. Het is jammer dat sommige stukjes gesneuveld materiaal nu zonder pardon en zonder inleiding tussen interviewsnippers zijn gemonteerd, maar het is wel leuk om te zien. Na elk fragmentje denk je: meer, meer!

Het is vooral opvallend hoeveel aandacht er op deze disc wordt besteed aan de technische kanten van het maken van een animatiefilm, zonder overigens te verzanden in al te specialistische informatie. Zo leren we bijvoorbeeld dat Aladdin zwaar leunt op het werk van cartoonist Al Hirschfeld, een tekenaar die vrijwel alleen vloeiende lijnen gebruikte. In Aladdin is dan ook nauwelijks een rechte streep te ontdekken.
Verder wordt benadrukt dat een animatiefilm omgekeerd gemaakt wordt. Na het script maak je de geluidsband en de muziek en pas daarna sla je echt aan het tekenen. Daarom spelen de mensen die de stemmen inspreken een belangrijke rol. Een van hen was Gilbert Gottfried, die de stem van brutale, zeurderige, vervelende papegaai Iago deed. Het is ontluisterend te ontdekken dat die man in het echte leven net zo vervelend is als in zijn rol en bovendien minder grappig. Hij heeft in de documentaire de rol van backstage-interviewer en hij is geen moment grappig. Wat een zeikerd.

Verzorgd

Maar het geeft niet. Deze release van Aladdin is een dvd om trots op te zijn. Als je zou moeten kiezen tussen de speciale editie van The Lion King of Aladdin, kies dan voor deze laatste. The Lion King kwam ook nog niet zo lang geleden uit, maar kenmerkt zich door zelfingenomen gezwijmel en een vreselijk rommelige menu-indeling. Aladdin is niet alleen beter van toon, ook beter in opzet van de dvd. Alle menu’s zijn geanimeerd en elk onderdeel is schitterend verzorgd. Zelfs een fotogalerij is voorzien van commentaar, spelletjes voor de kinderen bevatten minutenlange computeranimaties (en heel ingewikkelde puzzels) en tijdens menuwisselingen komen originele stemmen nog een keer langs voor spitsvondig commentaar. Een pracht-dvd. Als je niet van Aladdin hield, dan ben je na het bekijken van deze set gegarandeerd van mening veranderd.