Star Trek: The Motion Picture
Elke review van een Star Trek-film of -serie schijnt te moeten beginnen met een verklaring, want net als er Beatles- en Stones-mensen zijn, zijn er ook Star Trek-mensen. Ik ben nooit een Star Trek-liefhebber geweest; de – in de jaren zestig letterlijk – bordkartonnen decors, de simpele make-up van buitenaardse wezens en de bizarre pseudo-wetenschappelijke taal hebben er bij mij altijd voor gezorgd dat ik gauw doorzap als ik Kirk of Picard op mijn TV-scherm zie.
Filosofisch
Trekkies prijzen de serie evenwel niet om zijn special effects of kostuumontwerpen, maar om de fantasievolle en vaak filosofisch getinte verhalen. Deze twee kenmerken zijn zeker te vinden in Star Trek: The Motion Picture, de allereerste Star Trek-bioscoopfilm. De film begint met een aantal Klingonschepen die door een mysterieuze wolk worden vernietigd. Amerika, na 300 jaar nog steeds geen spat veranderd, stuurt de USS Enterprise er op af onder leiding van Captain Kirk (William Shatner). Onderweg wordt overste Spock (Leonard Nimoy) opgepikt, die na een periode van bezinning op zijn thuisplaneet Vulcan op zoek is naar de Antwoorden des Levens. De kwaadaardige wolk blijkt het gigantische ruimteschip V’Ger te zijn: een levende machine die tijdens een lange reis door de ruimte bewustzijn heeft gekregen en nu op zoek is naar zijn Schepper. De reden van deze missie is verrassend maar heel plausibel.
2001
Op de special effects na (zie onder) is alles aan Star Trek: The Motion Picture gedateerd. Dat neemt niet weg dat de film zelf helemaal niet zo slecht is als ik had verwacht. Het verhaal zit goed in elkaar en is filosofisch goed onderbouwd. Op sommige momenten doet de film zelfs denken aan 2001: A Space Odyssey, en dat is natuurlijk het grootste compliment dat je een science fiction-film kunt maken.Puristen
Twintig jaar na het uitbrengen van het origineel heeft de legendarische regisseur Robert Wise de film opnieuw gemonteerd, een nieuwe geluidsmix laten maken en er nieuwe visuele effecten aan toegevoegd. Alhoewel dit de film als geheel ten goede komt, is maar de vraag of puristen deze werkwijze goedkeuren. De originele cut uit ’79 is namelijk nergens te bekennen, afgezien van een handvol verwijderde en aangepaste scènes die als extra zijn toegevoegd, wat helemaal niet nodig is omdat de DVD-techniek het afspelen van verschillende versies moeiteloos ondersteunt.
Klassiek
Maar goed, deze nieuwe director’s edition begint met een muzikale ouverture van een kleine drie minuten, waarna het Paramount-logo in beeld verschijnt en het klassieke thema van Jerry Goldsmith klinkt. Vanaf het eerste frame is duidelijk te zien dat de film liefdevol is gerestaureerd: de kwaliteit van het beeld is fantastisch. Slechts af en toe schiet er een spikkeltje door het beeld en sommige shots met optische effecten zijn nogal korrelig, maar dat is niet verwonderlijk omdat zulke beelden soms wel tientallen keren bewerkt zijn om het gewenste effect te verkrijgen.Topbezetting
Voornaamste extra op de eerste schijf van deze luxe twee-disk-set is het audiocommentaar van regisseur Wise, special effects-goeroes Douglas Trumbull en John Dykstra, componist Jerry Goldsmith en acteur Stephen Collins, die overste Decker speelt. Dankzij deze topbezetting wordt vrijwel elk aspect van het maken van de film belicht en de track is dan ook zeer informatief. Naast het audiocommentaar bevat disk 1 ook één van mijn favoriete DVD-extra’s (die gelukkig steeds meer gebruikt wordt): het tekstcommentaar. Dit commentaar bevat een enorme schat aan feitelijke info in de vorm van ondertiteling, geschreven door Star Trek-expert Michael Okuda.
Kater
Maar dat is nog niet alles: disk twee bevat nog een driedelige documentaire die in een klein uur respectievelijk het ontstaan van de film, de productie en het maken van de director’s edition belicht. De voornaamste medewerkers komen aan bod, van regisseur Wise tot een zwaar gerimpelde William Shatner, die net met een zware kater uit bed lijkt te zijn gestapt. Verder bevat deze schijf nog de al eerder genoemde deleted scenes, plus een stel trailers en televisiespotjes en tientallen storyboards.Paramount levert met Star Trek: The Motion Picture een fantastische DVD af die je antwoord geeft op alle vragen die je maar mocht hebben over dit stukje filmgeschiedenis.