A Prairie Home Companion

Met radioflarden uit een zendmast introduceert Altman een andere tijdsperiode. In film noir stijl en met koele jazz op de achtergrond komt Kevin Kline als de private-eye Guy Noir relaxed aangewandeld. In maatpak met een sigaret losjes in de mondhoek is hij de verteller en bewaker van het theater waar de camera naar toe glijdt. De laatste live radiouitzending in zijn theater is een afscheid, want het radiovariété is ingehaald door de tijd en een projectontwikkelaar (Tommy Lee Jones) van modernere snit heeft de boel opgekocht. Nog eenmaal is de zaal gevuld met trouwe gasten, artiesten en een femme fatale.

Amusement

De live radio op het podium wordt door Altman tot hoogstaand amusement verheven; weliswaar met een grote glimlach, want alle merendeels oldies but goldies die ten gehore worden gebracht zijn cynisch, humoristisch en/of licht pornografisch van karakter. De cast van de show mag dan ouder zijn, het is nog lang geen oudelullenkoek. Al improviserend en zingend prijzen ze plaatselijke lekkernijen, loodgieters en andere middenstanders aan in gezongen jingles. Presentator Garrison Keillor, die eigenlijk zichzelf speelt, is degene vol whoopy-ti-ya-yo’s die de aankondigingen doet en op zijn gympen de artiesten aan elkaar praat.

Nostalgisch beeld

Snoezepoezen Yolanda en Rhonda (Meryl Streep en Lily Tomlin) bespelen als de twee overgebleven zusters van het Johnson kwartet de sentimentele snaar. De immer nog flirtende en snel oververhitte Yolanda wordt in haar kielzog vergezeld door haar morbide dichtende dochter Lola, die zich constant ergert aan mams. Zangers Dusty en Lefty (Woody Harrelson en John C. Reilly) zijn rechtstreeks van het paard gestapt en vooral bedreven in het schunnige. Het geheel roept een nostalgisch beeld op van het ‘rurale’ Amerika van de jaren vijftig. De show echoot door achter de coulissen, onder het podium en in de kleedkamers van de artiesten. Garisson Keillor, een humorist en radioman met dertig jaar ervaring in de radio bizz met een soortgelijke show, werkte mee aan het script en speelt de presentator. Hij laat op joviale wijze zijn vakmanschap zien, ook als de zaken in het honderd lopen. Altman observeert aandachtig, terwijl de camera rustig voortbeweegt en de klok doortikt.

Nauwelijks een plot

De regisseur weet achter het podium een sfeer van constante chaos te scheppen: de karakters lijken ogenschijnlijk nauwelijks verband te houden, het constante geklets en gekibbel staan haaks op de perfecte timing van de show die op het podium wordt opgevoerd.

A Prairie Home Companion is niet Altmans beste film, maar hij is zeker vol vakmanschap gemaakt. Altmans roots en smaak zijn er duidelijk aan af te zien. Het roept herinneringen op aan eerdere werken als Nashville en het door deze recensent geliefde McCabe and Mrs Miller. Maar A Prairie Home Companion is minder dramatisch. Er is nauwelijks een plot, hooguit een dramatische gebeurtenis en veel actie en reactie tussen de acteurs, door Altman visueel aaneen gesmeed. De nonchalance in het acteerwerk en de overlappende dialogen, naar sommigen zeggen uitgevonden door Altman, zijn in het totale mozaïek van de film te herkennen. Altmans menselijkheid, nostalgie en humor zijn volop aanwezig in dit laatste publieke testament. De gezamenlijk gezongen gospel In the Sweet By and By reikt dan ook verder dan het hiernamaals.