Lady Chatterley

Aarzelend bekijkt Constance haar naakte lichaam in de spiegel. Ze draait opzij, gluurt over haar schouder naar haar spiegelbeeld. Onderzoekend, alsof ze zichzelf voor het eerst ziet, alsof ze haar lichaam met andere ogen bekijkt. Het is een mooi, verstild beeld, het beginpunt van een ontdekkingsreis van bijna drie uur film: Lady Chatterley.

De jonge Constance zit vast in een seksloos huwelijk: haar man Sir Clifford is tijdens de Grote Oorlog vanaf zijn middel verlamd geraakt, zij verzorgt hem plichtsgetrouw. De saaie eenvormigheid van haar leven wordt doorbroken als Constance kennismaakt met de jachtopziener van het landgoed, Parkins. Of liever, als Connie hem gadeslaat terwijl hij zich nietsvermoedend staat te wassen, het bovenlijf ontbloot. Het brengt Connie zo van haar stuk dat ze erbij moet gaan zitten. Als de dokter haar aanraadt in het bos te gaan wandelen om de lusteloosheid te verdrijven, zoekt Connie steeds vaker Parkins’ stilzwijgende maar o zo viriele gezelschap op.

Schandaal

Lady Chatterley’s Lover is een icoon van de Engelse literatuur – en niet alleen in literair opzicht. Pas in 1960 durfde Penguin het aan, de roman van D.H. Lawrence postuum uit te brengen. De uitgeverij werd aangeklaagd wegens de vermeende obscene aard van het boek – onder andere omdat Lawrence veelvuldig het woord fuck had gebezigd in zijn relaas over een aristocratische dame die het aanlegt met de jachtopziener. Een verhaal over seks met een vleugje klassentegenstelling dus, waar de Britse zeden ook in 1960 nog niet tegen bestand waren.

Ironisch genoeg is de nieuwste verfilming van ‘schandaalroman’ Lady Chatterley ook nog eens een Franse productie. Regisseur Pascale Ferran koos echter voor de minder bekende tweede versie van het boek. Daarin staat de seks meer in dienst van de ontluikende en oprechte liefde tussen Constance en Parkins. Thema’s als de kloof tussen heersende en dienende klasse, arm en rijk, en sentimenteel en rationeel doen minder ter zake.

Lady Chatterley Lover (Lawrence’ derde versie) begint bovendien met een uiteenzetting van Connies avontuurtjes vóór haar huwelijk, en deze affaire wordt aan het rijtje toegevoegd. Ferrans Lady Chatterley is wereldvreemd en kwetsbaar, en met haar hooggesloten bloesjes op het saaie af. In de loop van de film bloeit ze op – een subtiele en geloofwaardige ontwikkeling, dankzij voortreffelijk spel van Marina Hands.

Geduldige cinema

Steeds opnieuw gaat Connie door het hekje aan het eind van het gazon, steeds weer voert haar weg naar het schuurtje in het bos waar ze Parkins ontmoet. Ferran toont de ontwikkeling van de personages juist door die herhaling. Bovenal, en dat is bijzonder aan Lady Chatterley, neemt ze de tijd. Tijd die niet verspeeld wordt aan onnodige subplots of stilistische ingrepen. Lady Chatterley is vooral een zinnelijke ervaring: een bloesemtakje in de zon, vogelgekwetter, regen in het bos, het gevoel van mos tegen de palm van je hand, en natuurlijk seks: vrijen in de modder in een frisse lentebui.

De natuur is een sensueel wezen, lijkt Ferran te willen zeggen, en het contrast met de sfeer van verplichting in het huis is inderdaad groot. De tegenstelling tussen natuur en cultuur die Lawrence in zijn boek verkende, speelt in haar film echter een minder prominente rol. Constance ontdekt bovenal zichzelf en de liefde, maar neemt ook in relatie tot haar veeleisende echtgenoot een zelfbewustere houding aan. Bijna feministisch eigenlijk. Enfin, Connies verstofde hartstocht komt in deze lente in Lady Chatterley in ieder geval overtuigend tot leven.