Holocaust voor kinderen

Bruno krijgt van zijn ouders te horen dat ze verhuizen uit Berlijn, omdat zijn vader promotie heeft gemaakt. David Thewlis (vooral bekend van zijn rol van de misantroop in Naked) speelt Bruno’s vader, een Duitse militair. Het gezin verhuist vervolgens naar een groot en afgelegen buitenhuis, waar Bruno zich verveelt en hij met zijn zus les krijgt van een antisemitische leraar. Zijn nieuwsgierigheid wordt gewekt door een vreemde en bangige bediende die in het huis werkt en de barakken die hij in de verte kan zien vanuit een slaapkamer.

Op een gegeven moment trekt hij eropuit en komt hij bij een prikkeldraadversperring, waar hij een jongetje ziet in wat voor hem lijkt op een gestreepte pyjama. Er ontstaat een vriendschap tussen Bruno en deze Joodse jongen die Shmuel heet. Geleidelijk ziet Bruno hoe Shmuel en de andere mensen in het kamp slecht worden behandeld door zijn vader en zijn soldaten. De climax van de film komt als Bruno besluit om het kamp in te gaan en te spelen alsof hij ook hoort bij de mensen met de gestreepte pyjama’s.

Historische stereotypen

Enigszins historisch onderlegde toeschouwers zullen al snel aanvoelen welke richting The Boy in the Striped Pyjamas opgaat. Bij het zien van Bruno’s vader in een SS-uniform met zijn doodshoofdinsignes wordt al duidelijk wat zijn functie in het kamp is. Thewlis weet in zijn rol echter goed een liefdevolle vader te spelen en maakt daardoor het personage menselijk. Bruno’s moeder wordt ook goed gespeeld door Vera Farmiga die gaandeweg inziet dat ze het werk van haar man niet kan verbergen voor haar kinderen. Uiteindelijk ontstaat een breuk met haar man.

The Boy in the Striped Pyjamas is een vrij conventioneel gemaakte film. Er wordt een vertrouwd historische sfeer neergezet door een net productieontwerp en aanzwellende muziek. Wat de verwerking van de thematiek betreft lijkt de film bedoeld te zijn voor wat oudere kinderen. De gruwelijkheid van de Holocaust wordt niet expliciet getoond, maar eerder gesuggereerd. De film bevat ook wat ongeloofwaardige elementen. Shmuel is te jong om nog in het kamp te verblijven. In werkelijkheid werden kinderen vrij snel na aankomst al vergast. Ook zijn er nooit bewakers aanwezig bij het prikkeldraad waar Bruno en Shmuel elkaar spreken.

Dit soort zaken lijken bewust simpel te zijn gehouden om de jonge doelgroep niet al te veel af te leiden van de kern van het verhaal. De kern van de film is het verlies van onschuld als men geconfronteerd wordt met een gruwelijke werkelijkheid. Naast Bruno’s onschuld is het vooral ook de onwetendheid van zijn moeder die een centrale rol speelt in de film.

Hiermee toont de film een eigen wijze om de Holocaust op een nieuwe en tevens verrassende wijze te representeren. Het is interessant dat er een mate van verzadiging is opgetreden in hoe de Holocaust in beeld wordt gebracht. The Boy in the Striped Pyjamas is daarmee het beste te typeren als een inleiding voor diegenen die nog oningewijd zijn in de duisterste bladzijden van de moderne geschiedenis.