Vakkundig Zweeds vermaak

Al die films hebben hun momenten van humor, maar het Zweedse Dalecarlians is misschien wel de meest grappige en lichtvoetige in de reeks. De jonge, debuterende regisseuse Maria Blom (1971) is namelijk iemand die meer in een goede boodschap van liefde en vergiffenis gelooft dan in tragedie. Het verhaal waarin ze die sentimenten verwerkt heeft is overbekend: een dochter die als carrièrevrouw uit de grote stad na jaren naar haar geboortedorp terugkeert om de 70e verjaardag van haar vader te vieren. Binnen de kortste keren spelen oude familiefrustraties weer op en blijkt het vernis van de blije hereniging flinterdun. Als haat en nijd de overhand nemen, lijken keiharde confrontaties niet uit te kunnen blijven, maar ondertussen en uiteindelijk hebben alle familieleden een hartje van goud. Al te sentimenteel is Dalecarlians gelukkig bijna nergens, zodat de film op een prettige manier balanceert tussen menselijke komedie en drama.

Toneelstuk

De titel van de film slaat op de bewoners van Dalarna, het schitterende Zweedse natuurgebied ten noordwesten van Stockholm, waar de regisseuse vandaan komt. De originele titel echter betekent zoveel als ‘kankerpitten’, wat het volkje in de film misschien beter typeert. Het zijn vooral bekrompen zeurpieten en sarcasten. Echte dorpelingen met vastgeroeste gewoontes, die alles van buitenaf met een dosis argwaan en scepsis tegemoet zien. De typetjes (de arrogante oudere zussen, de overbezorgde moeder, de heimelijk verliefde buurjongen) zijn overbekende figuren, maar zijn zo goed gespeeld dat je het niet merkt. Dalecarlians is namelijk een verfilming van Bloms eigen toneelstuk, waarvoor de meeste acteurs hun rol al eerder op de bühne vertolkten. De karakterisering is daarom haarscherp en de acteerprestaties zijn geen moment ongeloofwaardig. Bloms keuze om sentiment de boventoon te laten voeren is nergens storend, maar zorgt er wel voor dat haar film vermaakt zonder echt te beklijven. Niemand zal het haar kwalijk nemen, want een clichématig gegeven als de familiereunie wordt niet vaak zo vakkundig en publieksvriendelijk uitgebuit.