Baran

Lateef, een Turkse Iraniër van 17 die de hoofdrol vertolkt, verzorgt de catering tussen de cementdampen van de bouwplaats. Zijn baantje wordt even later echter overgenomen door Rahmat, een illegale Afghaan van 14, die het zwaardere til- en schepwerk niet aankan. Lateef kan dit niet verkroppen. Maar wanneer hij toevallig ontdekt dat Rahmat een meisje is, verandert zijn haat in liefde. Rahmat, die eigenlijk Baran heet, laat indirect haar liefde blijken: ze zet onder meer speciaal voor hem een kopje thee met suiker apart. Lateef redt haar uit de armen van de arbeidsinspectie waarna er geen Afghanen meer werken op de bouwplaats. Lateef moet haar weer zien: hij neemt een paar dagen vrij en offert alles op om maar bij haar te kunnen komen.
De film gaat dus over affectie, altruïsme, opoffering en liefde. Regisseur Majidi heeft expres het liefdesthema gekozen als plot. Liefde, zo stelt hij, overstijgt nationale grenzen. Het is bovendien een universeel thema dat de film ook grijpbaar maakt voor niet-Iranese toeschouwers.

Achtergrond

De harde werkelijkheid van de circa 1,4 miljoen Afghaanse vluchtelingen – volgens de statistieken van het Rode Kruis – die Iran momenteel herbergt komt in de film terloops aan de orde door de liefde tussen Lateef en Baran. Sinds de Russen Afghanistan hebben verlaten in 1990 zorgen de nog steeds voortdurende interne conflicten voor een enorme vluchtelingenstroom, met name richting buurland Iran. In Iran hebben ze een relatief veel beter leven. In Afghanistan is men elke dag bezig met overleven. Echter ook in Iran zijn de werkomstandigheden slecht, zeker voor de illegale Afghanen in Iran die zonder Iraans identiteitsbewijs alleen de slechtst betaalde en gevaarlijkste baantjes kunnen krijgen. De actrice die de Afghaanse Baran speelt, Zahara Bahrami, stelt zelfs dat het leven in Iran “is like living in paradise” vergeleken met het leven in Afghanistan.

New wave

Majidi is een exponent van de derde generatie filmers van na de Revolutie in Iran (1979). Sinds de Revolutie worden er relatief veel Iraanse films buiten Iran vertoond. Deze nieuwe golf Iraanse films wordt gekenmerkt door een hoge cinematografische kwaliteit, een sterk sociaal bewustzijn en creatieve scripts vol symboliek die de strenge censuur weten te doorstaan. Baran is een mooi voorbeeld van de Iraanse kwaliteitsfilm, al is de symboliek dit keer wat aan de magere kant. Maar dat doet niet af aan de mooie sfeer op de bouwplaats die je levendig bijblijft.