Marginaliteit in de academische wereld
.
Twee professoren in hetzelfde academische veld kunnen elkaar behoorlijk in de weg zitten, zeker als het vader en zoon zijn. Regisseur Joseph Cedar geeft in Footnote een beeld van de academische wereld, waarin de zelfingenomenheid en rivaliteit doen denken aan Voskuil.
Footnote draait om de gespannen verhoudingen in de familie Shkolnik. Vader Eliezer en zoon Uriel zijn beiden professor op de Hebrew University. Uriel volgde de voetstappen van zijn vaders werk als filoloog. Zijn vader werkt al dertig jaar aan een minutieus onderzoek, zonder daar erkenning voor te krijgen. Als zijn zoon wordt toegelaten tot de Academy of Sciences, waar Eliezer zelf nooit voor is gevraagd, vertoont hij overtrokken slachtoffergedrag.
De start van de film zet de kijker op het verkeerde been. Bijna lijkt Footnote een pijnlijke mislukking te worden waarin karikaturen niet grappig zijn en het verhaal te grauw om voor humoristisch door te gaan. De muziek geeft de film een licht karakter dat misplaatst lijkt bij de donkere ‘unlikeable’ karakters van beide professoren. Het stoort dat Cedar voor een episodische vorm met verteller heeft gekozen die lijkt te zijn afgeleidt van Jean-Pierre Jeunet. De Franse cineast wist daarmee de juiste humoristische toon echter wel te vinden.
Nadat vader Eliezer een telefoontje krijgt van de minister van Onderwijs, verandert de toon van de film ten goede. De minister deelt hem mee dat hij de Israël-prijs heeft gewonnen. De droge introductie van de karakters van Uriel en Eliezer geeft Cedar dan de mogelijkheid om in de dorre ziel van de vader te peuren. Na jaren van marginaliteit krijgt hij opeens de mogelijkheid om zijn positie te claimen. Zijn pathetische karaktertrekken winnen het van de menselijkheid.
~
De charmante Uriel is echter een zelfingenomen mannetje dat onderhuids nog steeds lijdt onder het gebrek aan vaderlijke liefde. Het conflict tussen vader en zoon wordt door de Israël-prijs zeker niet opgelost. De aankondiging zorgt er vooral voor dat de statusverhoudingen in het gezin door elkaar worden geschud. Dat zorgt voor een heel interessante dramatische ontwikkeling. Een ontwikkeling die een feest is na het eerste deel van de film.
De lange scènes van de film laten het verhaal nergens vertragen en bieden juist de kans om het verhaal over erkenning op een heel intelligente manier te observeren. Wat eruit komt is allemaal niet zo fraai, maar wel heel menselijk. Een zeer geslaagd portret van academici die hun intellect beter beheersen dan hun gevoelens.
