Film / Films

Het rode pluche van het Witte Huis

recensie: The Manchurian Candidate

John Frankenheimer regisseerde in 1962 The Manchurian Candidate, een film vol cynisme en zwarte humor. Amerika koos in de jaren van de Koude Oorlog voor John F. Kennedy als mooie jongen in het Witte Huis. In deze film zaten vooral de communisten hoofdrolspeler Frank Sinatra dwars. Sinatra, Janet Leigh en Angela Lansbury speelden rollen die op Oscarniveau nominaties haalden. De film was satirisch en zat vol galgenhumor, daagde de Amerikanen uit om na te denken of de communisten wel echt zo gevaarlijk waren. Anno 2004 deed de remake van The Manchurian Candidate weinig in Amerika. Er leek geen behoefte aan een film met een boodschap achter de beelden. Men was bezig met spannende verkiezingen, wilde waarschijnlijk geloven dat elke stem telt. De kop van veel Amerikanen stond niet naar een film met een dreigende boodschap. De keuze werd gemaakt in de stemhokjes en niet in de bioscoop.

~

Koeweit 1991. Een Amerikaans peloton vecht vlak voor Desert Storm in de eerste Golfoorlog voor volk en vaderland. De soldaten worden in een hinderlaag gelokt en overgebracht naar een laboratorium. In flashbacks wordt in de film langzamerhand duidelijk dat er met de herinneringen van de soldaten is gemanipuleerd. In het lab vergeten ze de ware gebeurtenissen en wordt de geschiedenis herschreven.

Nachtmerries

~

Washington, dertien jaar later. Majoor Bennett Marco, gespeeld door Denzel Washington, heeft nog altijd nachtmerries over de gebeurtenissen tijdens de eerste Golfoorlog. Hij werkt nog steeds bij het leger, houdt praatjes op scholen en komt zijn afspraken met de psychiaters trouw na. Hij heeft de oorlog een plaats gegeven in zijn leven. De medicatie houdt hem op de been en trekt hem door de lange eenzame nachten. Tijdens een van zijn praatjes ontmoet hij een vroegere collega, die hem vertelt over terugkerende nachtmerries. Collega-sergeant Raymond Shaw, een rol van de uit de Scream-trilogie bekende Liev Schreiber, heeft na de oorlog een hoge onderscheiding gekregen. Marco’s dromen roepen twijfels op over het heldhaftige optreden van Shaw. Deze staat echter op het punt om tot vice-president van de Verenigde Staten te worden gekozen. Zijn moeder is senator Eleanor Shaw (Meryl Streep) en zij trekt achter de schermen aan vele, vooral financiële, touwtjes. Marco gaat op onderzoek uit, stopt met zijn medicatie en loopt in een fuik van politieke intriges en moorden.

Kwade genius

In Amerika bleek het publiek deze remake niet te kunnen vertalen naar de strijd tussen Bush en Kerry. Denzel Washington trad in de voetsporen van Sinatra, de communisten waren verdwenen, maar de boodschap was dezelfde: door manipulaties kan elke clown de belangrijkste stoel in Het Witte Huis bezetten. Geld, roddel en achterklap zijn in Amerika nog steeds belangrijker dan een weloverwogen politieke boodschap. Jonathan Demme heeft een film uit 1962 nieuw leven willen inblazen. In het jaar van de verkiezingen in Amerika was dat een goed gekozen commerciële actie. Demme, bekend van films als Philadelphia en The Silence of the Lambs, is een regisseur die zijn acteurs en actrices de ruimte geeft. Zodra het aankomt op innovatieve plothandelingen haakt Demme echter af. The Manchurian Candidate verveelt vooral in de scènes in het laboratorium. Precies op de plek waar de suspense begint, is de film niet geloofwaardig. Denzel Wahington speelt met verve de geplaagde sergeant, maar weet zich geen raad in het lab van de kwade genius.

Minkukel

The Manchurian Candidate is geflopt in Amerika, en dat is jammer. Vlak voor de verkiezingen van 2 november zouden juist de Amerikanen deze film hebben moeten zien. The Manchurian Candidate stelt namelijk een belangrijk thema aan de kaak. In de Amerikaanse politiek, zo blijkt, is de kandidaat niet belangrijk: is hij slechts een boodschapper van de multinationals. De organisaties die veel geld doneren in de verkiezingskas, hebben in Amerika recht van spreken. Deze boodschap maakt van The Manchurian Candidate nog geen goede film. Demme slaagt er op de belangrijkste momenten niet in de film spannend te houden, wat afbreuk doet aan een verder goed verteld verhaal. Wat bijblijft na het zien van deze film, is vooral de les van 2 november 2004. Zelfs een minkukel als George W. Bush kan in dit machtige land blijkbaar gekozen worden voor nog eens vier jaar in het Witte Huis. En dat is vooral gebeurd door een goed gevulde verkiezingskas en veel leugens over niet-bestaande vijanden. Het lijkt wel een film.