Nieuwe dvd’s

Death and the Maiden | City of Men | La Haine (Special Edition)

Death and the Maiden
(Roman Polanski, 1994 • A-Film)

In Death and the Maiden draait het om schuld en boete, een klassiek thema dat zijn relevantie nooit zal verliezen. Paulina Escobar (Sigourney Weaver), een voormalig slachtoffer van een dictatoriaal regime, meent op een avond haar voormalige beul te herkennen in Dr. Roberto Miranda (Ben Kingsley) die haar man, de advocaat Gerardo Escobar (Stuart Wilson), na autopech thuisbrengt. Het een en ander mondt uit in de overmeestering van dr. Miranda, waarna Paulina een geïmproviseerde persoonlijke rechtszaak begint. Hierbij fungeert haar man als onwillige advocaat. In Death and the Maiden draait het niet alleen om de vraag of dr. Miranda wel of niet schuldig is, maar staat vooral het dilemma van de overlevende centraal. Er moet gerechtigheid geschieden, maar hoe? De staat knijpt een oogje dicht en neemt het niet zo nauw met het opsporen van de misdadigers. Moet je dan maar het recht in eigen hand nemen, is zoiets gelegitimeerd? En heeft wraak niet altijd een uiterst dubieuze kant, vervalt degene die wraak neemt niet bijna automatisch in dezelfde wreedheden als de schuldige? Het onderscheid tussen dader en slachtoffer lijkt dan te worden opgeheven, waarmee de daad eerder gelegitimeerd dan bestraft wordt.

De vertwijfelde, angstige maar ook woedende Paulina Escobar is zich hiervan bewust. Ze wil geen wraak, ze ziet wel in dat geen enkele straf de misdaden ongedaan kan maken. Wat wil ze dan? Erkenning, berouw, wroeging… maar hoe? Al deze vragen en dilemma’s worden in Death and the Maiden op een indringende manier opgeroepen, zonder dat ze van een eenduidig antwoord worden voorzien. De opzwepende muziek van Schuberts Der Tod und das Mädchen, die in de film een macabere rol speelt, rijgt het geheel aaneen tot een hechte compositie die, voornamelijk door het uitstekende acteerwerk van Sigourney Weaver en Ben Kingsley, boven zichzelf uit weet te stijgen. Het is hun prestatie dat er een voortdurende onderhuidse spanning ontstaat, waarbij de tegenstrijdige emoties elkaar in een rap tempo afwisselen. (Martijn Boven)

City of Men (Cidade dos Homens)
(Diverse regisseurs, 2003 • Paradiso)

De tv-serie City of Men heet een opvolger te zijn van de succesvolle film City of God (Cidade de Deus). Helaas valt ze daar volledig bij in het niet. De spectaculaire montage die City of God zo indrukwekkend maakte komt in City of Men nauwelijks terug en wordt ingewisseld voor een onrustige cameravoering en een conventionele beeldvolgorde. De serie vormt bovendien geen stilistische eenheid, ze schiet per aflevering heen en weer van de ene naar de andere stijl. In negen afleveringen krijgen we telkens een verhaal voorgeschoteld waarin de dertienjarige jongens Laranjinha en Acerola hun leventje leiden in de Favela van Rio de Janeiro. In potentie best aardig allemaal, maar doordat alles in een ietwat braaf sausje gedompeld is, doet het geheel nogal knullig aan.

Het grootste probleem van deze serie is echter dat ze te didactisch en te moralistisch is, waardoor ze nog het meest doet denken aan een promotiefilmpje voor stichting ‘Red de Favela’. In feite is City of Men dan ook een semi-documentaire. Zo vertellen een aantal jongens buiten de verhaallijn om wat ze zoal aan geweld hebben meegemaakt. Dergelijke interrupties zijn op zichzelf niet problematisch maar zorgen er in City of Men wel voor dat de kijker teveel in een bepaalde richting wordt geduwd. De tendens van deze serie is alles te dicteren, want stel je voor dat de kijker iets niet begrijpt. Zo zien we een filmpje waarin het leven in de favela naast dat van een kansarme blanke wordt gelegd. Hieruit blijkt dat ze nauwelijks van elkaar verschillen. Deze wijsheid is wellicht waar, maar wat moeten we ermee in deze context? De parallel is te simpel. Er wordt te gemakkelijk voorbij gegaan aan de problematiek die ervoor zorgt dat mensen in schijnbaar gelijke omstandigheden elkaar toch niet als gelijke herkennen. (Martijn Boven)

La Haine (Special edition)
(Mathieu Kassovitz, 1995 • Universal)

“It’s an intellectual movie instead of a hip hop movie.” Diepgaander dan zulke uitspraken wordt het op zich interessante audiocommentaar van de regisseur bij deze luxe uitgave van de Franse klassieker La Haine helaas niet. Misschien omdat Kassovitz om de een of andere reden zijn eigen taal niet spreekt en het bij oppervlakkig Engels blijft. Even jammer is dat de context van de rellen en het politiegeweld in Parijs van eind jaren tachtig en begin jaren negentig (en de dubieuze houding die de film daarover inneemt) zo weinig serieuze aandacht krijgen. Het uitvoerige documentairemateriaal gaat er helaas ook niet dieper op in.

De rest is wel waardevol: onder meer het weinige geschoten materiaal dat niet in de film terecht kwam (in kleur!), uitvoerige en lange interviews met alle betrokkenen over de achtergrond, opnames en nasleep van de film, vermakelijke scène-oefeningen en een paar storyboards. De impact van La Haine zelf is nog niet gedateerd: het blijft een indringend, vaak magnifiek gefilmd drama. De enige Franse film die nog zo’n internationale opschudding teweeg wist te brengen was Irreversible; Kassovitz zou nooit meer een in de verste verte goede film maken, met als actuele dieptepunt een Vin Diesel-vehikel. (Paul Caspers)