De holheid van matroesjka’s

From Russia with Love

In Klapisch’s vervolg op L’Auberge Espagnole, Les Poupées Russes, vertelt Xavier over zijn ervaringen als dertiger, als gefnuikt schrijver en als jongeman met een gezonde interesse voor het andere geslacht. Dat gebeurt in een lange flashback. Of eigenlijk is het een soort bekentenis waarbij, net als bij de echte matroesjkapoppetjes, na elk vriendinnetje zich weer andere scharrel aandient – tot het moment waarop Xavier zijn laatste kippetje verschalkt. Dat is de Britse Schone Wendy (Kelly Reilly), die wel eens Xaviers ware liefde zou kunnen zijn, en die ook al voorkwam in de vorige film. Maar voor we daar zijn aangekomen, passeren nog veel love interests de revue, onder wie een topmodel en Xaviers ex Martine (Audrey Tautou). Ook reizen we met de verteller onder meer naar Rusland om daar een huwelijk bij te wonen, dat hem aan het denken zet over de aard van relaties.

Veel Europa, weinig Europeaans

Doordat het verhaal een soort Droste-vertelling is, en omdat het tempo vrij hoog ligt, is Les Poupées Russes soms wat lastig te volgen. Halverwege vraag je je af hoe we ook al weer waren begonnen. Wat ook bijdraagt aan dit ongemak, is de bloedirritante Xavier. Vanaf de eerste minuut zou de kijker de nasaal drenzende uitvreter het liefst negeren, maar dat gaat moeilijk omdat hij nu eenmaal in elke scène voorkomt. Doordat je dan automatisch de aandacht probeert te verleggen naar de bijrollen, die wèl leuk zijn, wordt het lastiger het precieze verloop van het verhaal te schetsen. Jammer is ook dat de film volzit met Franse woordgrapjes, die grotendeels verloren gaan in de ondertiteling. Een terugkerende grap over meedraaien in de grotemensenwereld komt bijvoorbeeld totaal niet uit de verf. Dat is raar, want de film heeft wel een soort Europese pretentie. Ten eerste omdat Xaviers vrienden allemaal ‘Europeanen’ zijn. De film lijkt af en toe een lofzang op het verdrag van Maastricht, met Xaviers constante gereis. Maar ook omdat L’Auberge Espagnole een vrij grote hit was in Europa. Je zou denken dat Klapisch toch een beetje rekening zou houden met de mogelijkheid van een anderstalig publiek. Dat is tenslotte het expliciete onderwerp van Les Poupées Russes, als Xavier meeschrijft aan een internationale televisiefilm.

Klop klop

De film eindigt met de hereniging van Xavier met zijn liefje. Door zijn gestoethaspel met de vrouwtjes leert Xavier dat je in een relatie soms compromissen moet sluiten. En dat je de ander soms dingen moet vergeven die je heel erg gekwetst hebben. Curieus, dat een film die zozeer draait om het motto “niet het doel, maar de reis”, zou eindigen met een echte afsluiting. Waarom is dit meisje de ware? Uiteindelijk blijken de matroesjka’s gewoon hol te zijn.