Overbodig en gekunsteld

In Adoration, dat al meer dan een jaar geleden in première ging op het filmfestival van Cannes, zijn de bekende thema’s uit het werk van Egoyan eenvoudig te herkennen. De invloed die techniek in ons leven speelt, rigide familiebanden, en de dunne grens tussen waarheid en fictie zijn slechts enkele van de onderwerpen die Egoyan ons voorschotelt. Ondanks het gefaalde eindresultaat kent Adoration een interessant uitgangspunt. Als de tiener Simon op zijn school een verhaal te horen krijgt over een verijdelde terroristische aanslag, waarbij een man zijn zwangere vrouw met een bom op het vliegtuig wil zetten, beeldt hij zich in dat hij het ongeboren kind van de vrouw is. Als hij wordt aangemoedigd door zijn lerares Frans om door te gaan met zijn toneelstuk en werkelijk in de rol te kruipen, loopt het experiment uit de hand. Het verhaal gaat een eigen leven leiden in de chatrooms op internet, waarin iedereen er een mening over blijkt te hebben.

De echte ouders van Simon zijn beiden jaren terug om het leven gekomen door een auto-ongeluk en sindsdien wordt hij opgevoed door zijn oom. Egoyan wisselt fragmenten uit de realiteit af met hypothethische scènes die zich afspelen in Simons geest, waarin hij zich zijn eigen gezinssituatie voor de geest haalt, voor zijn ouders omkwamen. Wat opvalt aan Adoration is dat de regievisie van Egoyan niet bij zijn eigen scenario past. De film is zeer koel gefilmd, met rustige camerabewegingen en zeer manipulatieve muziek van Mychael Danna, die er overduidelijk op is gericht de kijker emotioneel te beroeren. Die beroering komt echter totaal niet van de grond doordat het verhaal te intellectueel en gekunsteld blijft om mee te leven met de personages, waardoor de kijker zich op den duur gaat irriteren aan de goedkope sentimenten die Egoyan probeert op te wekken.

Irrelevante bijzaken

Een ander probleem is dat in Adoration veel te veel aandacht wordt besteed aan irrelevante bijzaken die Egoyan zelf wellicht interesseren, maar weinig toevoegen aan het belangrijkste verhaal over Simon en de relatie met zijn oom en lerares. Zo wordt in de film te lang stilgestaan bij de implicaties die het verzonnen verhaal van Simon heeft op het internet. Egoyan toont minutenlange discussies in chatboxen over dit verhaal en de morele implicaties die het heeft voor de liefde voor je ouders. Het zijn discussies die eerder in een roman dan in een speelfilm te verwachten zijn, waardoor de interesse in de zoveelste mening al snel verloren gaat. Ook het hele subplot over religieuze tolerantie lijkt er met de haren bijgesleept en voegt bijzonder weinig toe.

Twaalf jaar geleden maakte Egoyan het meesterlijke The Sweet Hereafter, waarin vorm en inhoud wel vloeiend in elkaar overliepen. Sindsdien is het bergafwaarts gegaan met de talentvolle regisseur en Adoration is in die zin een voorlopig dieptepunt. Hopelijk kan Egoyan in zijn volgende film – Chloe, voor het eerst niet naar een eigen scenario – weer laten zien waar hij toe in staat is. Met Adoration doet hij dat bij lange na niet.