8WEEKLY

‘Ik wil dat het aangeraakt wordt’

Artikel: Een gesprek met keramiekkunstenaar Simone van Bakel

Simone van Bakel laat zien dat keramiek niet saai hoeft te zijn. Ze heeft vele exposities en prijzen op haar naam staan sinds ze vrij werk is gaan maken. Naast keramiek en/of glas is humor een belangrijk ingrediënt. Ze is één van de deelnemers aan de keramiekexpositie Pretty Dutch in Keramiekmuseum Princessehof te Leeuwarden.

Van tere glazen vormpjes en serviezen met een knipoog tot een beschilderde transformatorkast op straat: de kunstwerken van Simone van Bakel (Weert, 1966) passen niet in één hokje. Ze hebben wel altijd met zintuiglijkheid te maken. Details of onverwachte materialen dagen de kijker uit. Van Bakel: “Aanraken mag, graag zelfs. Vandaar ook de kommetjes met opschriften in braille of de perforaties in mijn werk, bijvoorbeeld.” In haar atelier in Den Bosch liggen keramieken oortjes gebroederlijk naast boomstronken en kristallen objecten op de planken uitgestald. Het kopje koffie blijkt bij het opdrinken een verrassende bodem te hebben. Servies met een knipoog was ook het thema bij haar inzending voor het Princessehof in 2004, de ‘Decadente serviezen’. Ze vertelt: “Dat ging eigenlijk over alle light-producten die toen in winkels verschenen. Het servies is daarom zo ‘ondiep’ ontworpen dat er bijna niets in past. In het duister transformeerde het servies met fosforescerend pigment heel mooi tot een soort vliegende schotels.”

Dames van de Broba

~

Tot 2001 maakte Van Bakel gebruiksvoorwerpen van keramiek. Hier was ze mee begonnen toen ze, drie jaar na haar afstuderen op Monumentale Kunst op de Kunstacademie in Den Bosch, voor de aardigheid een cursus keramiek had gevolgd. “In 2001 kreeg ik de gelegenheid om drie maanden bij het EKWC, een keramisch werkcentrum voor kunstenaars, mijn gang te gaan. Toen ontdekte ik dat autonoom werk mij toch beter lag.”

De exposities in binnen- en buitenland volgden al gauw, evenals de opdrachten. Zo maakte ze vorig jaar kunst in de openbare ruimte in opdracht van Essent en de gemeente Bergen op Zoom. Van Bakel: “Het ging over transformatorkastjes die je op straat ziet. Samen met Monique Broekman heb ik er keramieken reliëfs voor gemaakt, die zij beschilderd heeft. We hadden de bewoners gevraagd om met hun favoriete elektrisch apparaat te poseren. Ze mogen acht jaar blijven staan. Erg leuk om te doen want de bewoners zijn er hartstikke trots op.” Ook voor Pretty Dutch werkt ze samen met Broekman, haar vaste maatje bij veel kunstprojecten. “In 2003 had ik bij een expo in Emmen veel ruimte over en vroeg ik Monique erbij. Haar schilderijen bleken erg goed te combineren met mijn werk. Zo begon onze samenwerking.” Als ‘de dames van de Broba’ (naar hun achternamen) maken ze poëtische en soms ludieke kunstopdrachten. Daarnaast geeft Van Bakel ook nog les op de kunstacademie in Maastricht.

Kliniek

In Leeuwarden bestaat de inzending uit zeventien geboetseerde en beschilderde oren op keramieken kokers. Van Bakel legt uit: “Er wordt onder andere achttiende-eeuws porselein uit Loosdrecht geëxposeerd. Dat type servies staat bekend om de menselijke oortjes die eraan zitten. Daarom zijn wij naar Loosdrecht gegaan en hebben we van diverse bewoners, van alle culturen en leeftijden, de oren gefotografeerd.” Deze multiculturele reflectie op het oude porselein levert intrigerend werk op. Ook bij ander werk van Van Bakel is vaak een associatie met lichaamsdelen te zien. Haar interesse voor huid en huidversieringen leidde zelfs tot een boek en een website over de zogeheten Floral Sculpture Clinic. Onder ‘medisch toezicht’ kunnen klanten hier een bot-implantaat onder hun huid laten aanbrengen als een versiering in reliëf. Het project, waarbij ze samenwerkt met Matthias Keller, is alleen een concept. Toch trappen veel mensen er in. “De mensen in witte jassen op de website zijn gewoon kennissen van me. We vertellen geïnteresseerden, vooral afkomstig uit Amerika en Australië, gewoon dat ze tijdelijk niet leverbaar zijn,” grinnikt ze.

Humor is duidelijk een rode draad in haar werk. Zo is de ‘Dutch Souvenir’ een keramisch wandobject waar je ‘echte Hollandse lucht’ in kan opsnuiven. “Die lucht heb ik met een echte geurspecialist ontworpen,” aldus de kunstenares, die niet van half werk houdt. De grap á la Marcel Duchamp past bij haar prikkelende werk, hoewel ze ook heel ingetogen en subtiel glaswerk maakt. “Ik ben blij dat keramiek tegenwoordig als een volwaardige kunstdiscipline gezien wordt, en zo ook gewaardeerd wordt. Zo kan ik rustig mijn gang blijven gaan met mijn vrije werk.”