De dagelijkse worsteling

Een routine, dat blijkt voor alle creatievelingen die de revue passeren een breed begrip. Hoe je dag in te delen? Welke keuzes te maken om tot de best mogelijke omstandigheden voor een arbeidsproductief klimaat te komen? Een constant geploeter, dat is het voor velen. Een enkeling lijkt niet gebukt te gaan  – of weet de schijn goed op te houden – onder zijn eigen ambities en onzekerheden. Flaubert riep tijdens het schrijven van Madame Bovary uit: ‘Bovary schiet niet echt op; twee bladzijden per week! Soms ben ik zo ontzettend ontmoedigd dat ik wel uit het raam zou kunnen springen.’ Gelukkig hield hij vol.

Bondigheid en koeien

Currey begon zijn onderzoek naar de dagelijkse routine van creatieve geesten op een tot verprutsen gedoemde zondag. Aanvankelijk als blog: in korte en bondige posts publiceerde hij zijn vondsten. Voor het boek breidde hij zijn verzameling uit en schreef een grondiger onderbouwing. Toch is die bondigheid bewaard gebleven en is dat wat dit boekje aantrekkelijk maakt. Fijn om doorheen te bladeren en je te verbazen over het kunst- en vliegwerk waarmee de scheppende geest tot zijn arbeid komt. Voor iedere thuiswerkende mens een feest van herkenning. Wellicht zelfs een bemoediging; je bent niet alleen.

Een van de meest excentrieke gewoonten is ongetwijfeld die van Gertrude Stein, de Amerikaans modernistische schrijfster. Met haar steun en toeverlaat Alice B. Toklas reed ze het liefst door het Franse platteland op zoek naar een geschikte plek om te schrijven. In The New Yorker beschreef Janet Flanner in 1934 het volgende tafereeltje:

De twee dames rijden in hun Ford rond totdat ze een goeie plek gevonden hebben. Dan stapt Miss Stein uit en gaat op een klapstoel zitten met pen en papier, waarna Miss Toklas onverschrokken een koe in haar blikveld manoeuvreert. Als de koe niet matcht met het humeur van Miss Stein stappen de dames in de auto en rijden ze naar de volgende koe.

Onpretentieus

Zo’n honderdvijftig creatieven passeren de revue. Woody Allen, Nabokov, Beethoven, Bergman, Scott Fitzgerald; ze zijn er allemaal. Evenals een handjevol bekende Nederlandse ploeteraars als Herman Brood, Bas Heijne en Annie M.G. Schmidt. Deze bijdragen, geschreven door Eva Hoeke, vallen enigszins uit de toon, daar in die uiteenzettingen de eerder geprezen bondigheid ontbreekt. Al met al is het boekje in zijn onpretentieuze opzet geslaagd. Zonder duiding, zonder oordeel simpelweg beschrijven wat honderden biografen, journalisten en wetenschappers hebben onderzocht: de dagelijkse worsteling van de creatieve geesten onder ons.