Zedenschets in thrillerjasje

Tegenhouden kan de laatste haar niet, want Poteat, die van zijn hobby paalklimmen zijn beroep heeft gemaakt, bevindt zich op dat moment zestig meter boven de rivier, waar hij de verankering van een toren controleert. Het enige wat hij kan doen is de karige nalatenschap verzamelen, die behalve uit kleding voornamelijk uit videobanden bestaat. En er is een visitekaartje, dat Benny leidt naar Rebecca, de zus van de verdronken Jenna Hinkey. Becky is maar 1.20 meter groot, maar straalt veel vrouwelijkheid uit en Benny wordt verliefd op haar. Hij laat echter kans na kans voorbijgaan om Becky, die gek van bezorgdheid is om haar verdwenen zus, te vertellen wat er met Jenna is gebeurd.

Jenna heeft verrekte veel pech dat juist Benny Poteat de beschikking krijgt over haar spullen: niet alleen houdt hij haar zelfmoord achter voor de familie, hij begrijpt ook niets van haar kunst. Zijn enige waardering voor haar werk ligt hierin, dat hij zich er af en toe bij tracht te bevredigen. Intussen worstelt hij met het geheim, maar doet hij niets. Zo passief en onmachtig als Benny is, zozeer nam Jenna juist de touwtjes in handen: ze regisseerde haar leven, en door middel van plastische chirurgie ook haar lichaam en ten slotte zelfs haar dood. Toch zijn zij beiden buitenstaanders, die worstelen met de ongeschreven regels van hun leefgemeenschap. Benny beschouwt de wereld om hem heen letterlijk en figuurlijk vanaf grote afstand. Jenna kijkt door het oog van de camera: ze kan haar wereld wel zien, maar maakt er zelf geen deel van uit.

Egg Rock

Benny wordt omringd door tragikomische bijpersonages – deels eenvoudige, volkse lui, deels uitschot -, die cactussen kweken in een oude schoolbus, een vibrator trachten te installeren in de buddyseat van hun motor en te pas en te onpas hun shirt optillen om hun borsten te laten zien. En dit kleurrijke gezelschap woont in een Amerika dat allesbehalve het beloofde land is: het ranzige, troosteloze en linke Amerika van stof, hitte, krakkemikkige veranda’s, bible belt en trailer parks, dat we kennen uit de romans van Stephen King. Het Amerika waarvan Benny Poteat berustend weet: “In de wereld waarin hij leefde stak kwaadaardigheid geregeld zijn ontzaglijke kop op”. Waar de leden van de Pinkstergemeente Egg Rock geloven dat de eivormige rots die hun gemeenschap bedreigt, op de Dag des Oordeels zal kantelen en de zondigen zal verpletteren. Waar een tornado, “de grootste die Thankyalord in een eeuw heeft getroffen”, een amper twee weken oude Benny Poteat tot wees maakt. Zijn ouders, die uit hun caravan zijn gezogen, worden nooit teruggevonden, maar Benny wordt ongedeerd uit de top van een suikerahorn gehaald.

Het is Amerika op zijn Amerikaansigst, de streek die Sherrill beschrijft. Zo anders dat het verhaal je als bewoner van de Oude Wereld óf mateloos fascineert óf juist volledig koud laat, omdat je er geen aanknopingspunten in vindt.

Misleidend omhulsel

Bovendien is de kans sowieso groot dat de lezer het boek teleurgesteld terzijde schuift, omdat het zich in een nogal misleidend omhulsel bevindt. Hoewel Sherrill een zedenschets schreef, waarin de zelfmoord van Jenna Hinkey slechts dient als katalysator van, en kapstok voor, de gebeurtenissen, is het boekomslag dat van een literaire thriller à la Nicci French. De titel Schimmen van een verdronken meisje (origineel: Visits from the drowned girl) suggereert veeleer spanning en horror dan tragikomedie. Op de kaft stapt een deerne, gefotografeerd in dreigende blauwtinten, aan de waterkant uit haar slip. De flaptekst voert de verwachtingen nog wat op: “zal hij [Poteat] het grootste raadsel waar hij ooit voor heeft gestaan voor zichzelf houden?” En zo kan een niet onverdienstelijke zedenroman in de verkeerde handen vallen. Laten we ervoor pleiten om de strenge regels die gelden voor voedingsmiddelenleveranciers ook op te laten gaan voor uitgevers: vermeld de ingrediënten op de verpakking.