Boeken

Cinematografie voor beginners (en gevorderden)

recensie: K. Malkiewicz & M. David Mullen - Cinematography: a guide for filmmakers & film teachers

Al jaren een klassieker onder cinematografen is, naar het schijnt, Kris Malkiewicz’ Cinematography; a guide for filmmakers & filmteachers. En dat is terecht. In deze cinematografenalmanak vindt je op elke vraag een bevredigend antwoord – of tenminste een beleefde reactie. De nieuwe, derde, herziene editie, die Malkiewicz samenstelde met hulp van M. David Mullen is klaar voor de eenentwintigste eeuw, zegt de kaft. Dat is half waar, half gelogen.

Kris Malkiewicz
Kris Malkiewicz

Malkiewicz, overdag filmdocent aan het California Institute of Arts, weet van de hoed en de rand: hij geeft tips, trucs, raad en merkenkennis; somt rijtjes alternatieve oplossingen voor elke probleem op; beantwoordt allerlei vragen; kent alle catalogi van alle denkbare randapparatuur; schetst situaties; schudt educatieve anekdotes uit z’n mouw; braakt formaten uit en dreunt moeiteloos ellenlange lijstjes en grafiekjes van allerhande technische ‘details’ (dat mag je trouwens niet meer zeggen; volgens Malkiewicz hoor je alle aspecten van je vak te beheersen). Het aanbod, variërend van technische trucs naar professionele inspiratie tot setetiquette, is ook nog eens chronologisch gerangschikt: van basale instrumentenkennis (hoe ga ik filmen?) tot postpostproductie-facetten (ik ben klaar met filmen – wat nu?). Voor de geïnteresseerde en nauwkeurige lezer is dit één kraakhelder en massief brok technische kennis, goed geschreven en met verhelderende voorbeelden. Grondig, heel grondig. Ik zou haast zeggen: als het hier niet instaat, heb je het niet nodig. Maar dat is niet waar.

Digibeet

Malkiewicz heeft één blinde vlek: digitale techniek. Als hij daar al iets over te melden heeft, dan is het afhoudend. Wanneer Malkiewicz bijvoorbeeld een aantal ‘handige, makkelijke’ trucjes noemt om te evalueren of het licht goed staat, gaat hij een rijtje af: sommige Directors of Photography zetten grijze brillen op, andere nemen zwartwit-polaroids. En, voegt Malkiewicz daaraan toe: “A recent development is the use of digital cameras” – waarna het volgende hoofdstuk wordt ingezet. Dat je het gebruik van een grijze bril niet toelicht, valt te begrijpen: je zet hem op, en dan kijk je er doorheen – da’s niet zo moeilijk. Maar een digitale camera? Welk type is het handigst voor setfotografie? Weet Malkiewicz een goede fabrikant? Ook andere digitale media krijgen wat weinig aandacht. Inderdaad werkt de industrie voor het merendeel nog met celluloid, maar Malkiewicz zou toch op z’n minst de verschillende formaten kort kunnen toelichten, wat betreft basale eigenschappen? En wat onderscheidt video eigenlijk van celluloid? In een boek dat zo nauwgezet werkelijk alle mogelijkheden stuk voor stuk gedetailleerd behandelt, scheurt hij met een wel heel grote boog om alle digitale apparatuur heen.

Doe jezelf een lol

~

Als je van jezelf denkt dat je serieus bezig bent met het maken van films, dan wil en moet je dit boek lezen. Maar doe jezelf een lol, en doseer het. Overvoer jezelf niet. Dit is een schoolboek, en heeft dus ook de spanningsboog van een schoolboek. Wees die eerste twee hoofdstukken streng voor jezelf, en stop na vier alinea’s, na een paragraaf. Lees in horten en stoten. Lees langzaam in het begin, want dan heb je genoeg energie en uithoudingsvermogen over om na hoofdstuk 3 nog verder te lezen. En als je het uit hebt, leg het dan weg. Stop het in je gereedschapskist en sla het eens open, als je locatieopnames verpest worden door een onvoorziene wolkbreuk. Anders lees je deze overweldigende, maar afstompend saaie (dat film zo saai kon zijn, was een openbaring) bron van informatie geheid niet uit. Je loopt dan heel wat mis en doet jezelf bijgevolg enorm tekort. Je loopt zelfs het risico dat deze wensput je van je dromen berooft.