Herkenbare verhalen

De Uitweg telt vier verhalen over het jongetje Joachim, dat opgroeit in de jaren ’70. In ieder verhaal heeft hij een andere leeftijd; hij wordt gaandeweg het boek steeds ouder. De thematiek van de verhalen past steeds heel goed bij Joachims leeftijd. In het eerste verhaal, De Teddybeer, vertelt Joachim hoe hij als baby wordt gered door zijn knuffel. In Kaptein Ooglapje heeft hij de kleuterleeftijd en speelt hij dat hij een piraat is die zijn pasgeboren zusje laat opvreten door zijn knuffeldraak. Het titelverhaal gaat over hoe Joachim als ongeveer tienjarige wordt gepest in een klein dorpje in de Betuwe, en in het slotverhaal is hij een puber die zich als punker wil afzetten tegen zijn ouders. De thematiek van alle verhalen is heel herkenbaar, vrijwel iedereen zal wel enkele gevoelens van Joachim herkennen.

Alter ego?

De persoon van Joachim roept echter wel wat vragen op. Steehouwer schrijft dat Joachim zijn alter ego is. Betekent dat dan dat dit een autobiografisch boek is? Als je de verhalen leest zou je zweren dat ze echt zo gebeurd zijn. Vooral hoe het verhaal De Uitweg is neergezet is dermate realistisch dat er geen woord verzonnen lijkt. Maar de auteur zegt op zijn website over Kaptein Ooglapje dat hij is geïnspireerd door het liedje Puff, the magic dragon van Peter, Paul en Mary. Hoeveel is er nou werkelijk verzonnen van de verhalen in De Uitweg? Hoewel ik er in eerste instantie van overtuigd was dat Steehouwer een autobiografisch werk had afgeleverd, ben ik er nu niet meer zo zeker van. Het veroorzaken van dit soort twijfel is zeer te waarderen.

Persoonlijke toets

De Uitweg is in dezelfde schetsmatige, bijna krasserige manier getekend als Waarvan leeft de mens. Steehouwer weet dit handschrift, dat lijkt op dat van George Herriman (van Krazy Kat uit het begin van de vorige eeuw) goed uit te buiten. De tekeningen krijgen er iets beweeglijks en speels door. Waar bij de bewerkingen van Tolstoj nog iets miste in de verhalen, een bepaalde persoonlijke toets, is dat nu goed gekomen. De Uitweg is een heel charmant boekje, dat voor volwassenen vol herinneringen zit en voor kinderen onderhoudend is en misschien zelfs wel een beetje hulp kan bieden bij eigen problemen. Toch is er ook een heel klein ‘kritiekpuntje’: het boekje is veel te snel uit en laat je achter met de wens naar meer.