En het woord werd beeld

) — bleef het dan ook zeven jaar stil. Zeven jaar waarin Craig Thompson als een monnik heeft zitten werken.

Terwijl collegastriptekenaars zich wagen aan zware, hedendaagse onderwerpen als de oorlog in Irak of het Israëlisch-Palestijnse conflict, heeft Thompson zijn tijd besteed aan een zelfbedacht sprookje. Maar niet zomaar een sprookje, een doorwrocht en bruut liefdesverhaal, in de beste traditie van 1001 nacht. Habibi speelt in een niet nader gespecificeerde tijd in het fictieve Wanatolia, dat zowel in naam als in sfeer doet denken aan het Turkse Anatolia.

Welke zoon?
Woestijnen met karavaans, moskeeën en bazaars en een wrede sultan met harem: ze vormen de oriëntaalse achtergrond voor het liefdesverhaal van Dodola, een Arabische schoonheid, en Zem, een zwarte slaaf. Zij is nog maar een klein meisje en hij nog maar een baby als ze wegvluchten van een slavenmarkt en een leven op proberen te bouwen in een scheepswrak in de woestijn. Als Zem op een dag naar voedsel gaat zoeken, is Dodola bij terugkomst verdwenen. Pas na vele omzwervingen en ellende vinden ze elkaar, zoals dat hoort, weer terug.

Als je alleen de hoofdplot hoort, klinkt het als een vrij simpel boek, maar Thompson weet zijn verhaal via sprongen in tijd en ruimte zo op te bouwen dat het geheel zowel meeslepend als complex wordt. Eén van zijn ingrepen is dat hij binnen het verhaal Dodola vele andere verhalen laat vertellen. Dat zijn vooral verhalen uit de Koran, waarbij Thompson af en toe de Bijbelversie van hetzelfde verhaal gelijktijdig opvoert. Zoals het offer van Abraham: volgens de Koran deed zijn zoon Ismaël uit vrije wil mee, maar in de Bijbelversie moest Abraham zijn zoon Izaak misleiden om hem mee te krijgen. ‘Welke zoon was het?’ wordt er gevraagd. Er komt echter geen antwoord, de waarheid ligt bij het meest overtuigende verhaal van het moment.

Schoonschrift
Het samensmelten van Koran en Bijbel is slechts één voorbeeld van hoe Thompson schijnbare tegenstellingen samenbrengt. In Habibi kan alles uitvloeien in het tegenovergestelde. Mannen worden vrouwen, Dodola voelt meer voor haar zwarte pleegkind dan haar blanke biologische kind, golven veranderen in zand en zand terug in golven, letters worden beelden. Vooral dat laatste vormt de kracht van Habibi: de manier waarop Thompson zich het Arabische schrift eigen heeft gemaakt en als beeld in weet te zetten. Dit is niet zomaar kalligrafie, Thompson overspoelt je met de meest sierlijke, gedetailleerde tekeningen waarin elke lijn raak is. Daarbij ontleedt hij tekens, woorden en letters zodanig dat de betekenis erachter een verhaal op zich wordt. 

Het woord wordt dus beeld op schitterende wijze. Wie Blankets heeft gelezen, waarin Thompson zich verzet tegen zijn streng-christelijke opvoeding, weet dat hij met de keuze voor een islamitische setting in Habibi het gebod op het maken van beelden niet onbesproken zal laten. In een reeks panelen met alleen woorden erin beklaagt de groot geworden Zem zich over zijn heiligschennis omdat hij Dodola boven alles heeft verafgood: ‘Het scheppen van beelden schendt het heiligste gebod. Alleen God is de aanbidding waardig.’ De kale panelen contrasteren met de rest van het uitbundig versierde boek, en komen niet toevallig op het moment dat Zem alle levenslust verloren heeft.

Meesterwerk
Want wie tekent als Craig Thompson kan er geen misverstand over laten bestaan dat de schoonheid van beelden niet goddeloos is, zoals schoonheid dat niet is, en liefde niet. Zij is alleen goddeloos voor een jaloerse God, niet voor een barmhartige. Gelukkig woekert Thompson met zijn talenten, want het resultaat is fenomenaal. Met Habibi heeft hij opnieuw een meesterwerk neergezet. Waar Blankets vertederend en ingetogen was, is Habibi schaamteloos overdadig. Als twee beeldschone zussen.