Meisje zonder missie

Meisjesachtige vrouwen met of zonder missie zijn niet meer weg te denken uit onze huidige cultuur. Op YouTube is het liedje ‘Oh meisje’ van Esther Groenenberg een groot succes. Duizenden hits kreeg het inmiddels. Het refrein gaat als volgt:

Oh meisje vergeet niet te leven
Meisje vergeet niet te genieten
Je bent jong en je bent mooi
Al zou je jonger willen zijn
Vergeet niet te leven
Want het leven is fijn

Wie op hetzelfde YouTube zoekt op Charlotte Roche komt een reeks filmpjes tegen van Roche werkend als presentatrice en Roche die diverse interviews geeft over haar debuutroman. Roche, eveneens een meisjesachtige jonge vrouw, die in de verte doet denken aan Audrey Hepburn en gekleed gaat in vrolijke jurkjes, heeft permanent een glimlach op haar gezicht en maakt de kijkers aan het lachen.

Misser

Ze is ondeugend, brutaal en schreef een boek dat veel stof deed opwaaien in Duitsland. De eerste uitgever aan wie ze het manuscript aanbood stuurde haar weg met de woorden: ‘porno, viezigheid!’ Deze uitgever zal zich inmiddels de haren uit het hoofd trekken, want Vochtige streken verkoopt en niet zo’n beetje ook.

In het minder preutse Nederland is over Vochtige streken inmiddels ook al veel gesproken. De meningen lopen uiteen van ‘eindelijk een frisse kijk op vrouwelijke seksualiteit’ tot ‘walgelijk!’. Er lijkt onzekerheid te bestaan over de aard van dit boek. Hebben we te maken met een psychologische roman, pornografie of een feministisch manifest? Wil Roche haar lezers iets vertellen en zoja, wat?

De achttienjarige hoofdpersoon Helen Memel belandt na een scheerincident in het ziekenhuis en bedenkt daar een plan: ze zal haar gescheiden ouders herenigen aan haar ziekbed. Hier heeft ze veel voor over, zodra ze dreigt te worden ontslagen, haalt ze haar wonden opnieuw open.

Op zich zou dit een mooi gegeven kunnen zijn voor een psychologische roman, ware het niet dat Roche noch de verhaallijn, noch de karakters uitdiept. Er wordt het een en ander aangestipt: tussen de regels door lezen we over de belabberde opvoeding die Helen kreeg. Haar moeder knipte bijvoorbeeld uit jaloezie de wimpers van Helen af. Mooi, maar Roche laat het vervolgens liggen en gaat door met wat ze blijkbaar liever doet: uitvoerig uitweiden over poep, pies, bloed en pus. Bladzijde na bladzijde. Telkens wanneer je op een diepere laag denkt te stuiten begint er weer een anekdote zonder begin of eind over een wond, aambei of seksuele escapade. Spannend of erotisch is het boek ook allerminst, voor een enkeling wellicht daargelaten.

Teleurstellend

Dan zal het wel bedoeld zijn als een feministisch manifest, denk je als lezer. De feministen reageren verdeeld op Vochtige streken. Heleen Mees schreef in Hollands Diep dat de vrouwelijke lustbeleving centraal staat in deze roman en noemt dat een hoopvolle ontwikkeling. Anderen doen het boek af als een verkoopstunt. Sommigen zien het boek als een aanklacht tegen de overdreven hygiënische normen waar vrouwen aan moeten voldoen: het uitbannen van elk haartje op geslachtsdelen en het dragen van geparfumeerde inlegkruisjes. Dat zou een goede zaak kunnen zijn, ware het niet dat Roche ook dit onderwerp slechts aanstipt en niet uitwerkt.

Tegen de helft van het boek bekruipt je als lezer het gevoel dat er niet veel meer te verwachten valt dan meer van hetzelfde en dat is teleurstellend. Het is opvallend hoe zo’n slap verhaaltje zoveel ophef teweeg kan brengen.

Vochtige streek

Het liedje ‘Oh meisje’ eindigt als volgt:

Oh meisje
Oh meisje
Je bent jong en je bent mooi al zou je dunner willen zijn
Dus vergeet niet te leven
Oh meisje
Oh memememememememeisje
Je bent jong en je bent mooi al zou je mooier willen zijn

Het is een grappig liedje dat even een glimlach op je gezicht tovert, maar je vergeet het direct weer. Zal het Roche hetzelfde vergaan? Ze schreef geen feministisch manifest, psychologische roman of spannende pornografie. Ik ben benieuwd waar haar volgende boek over gaat, maar vooralsnog lijkt het erop dat Roche ons slechts een vochtige streek geleverd heeft.