Een verdwijningsmysterie

t mysterie van haar verdwijning te onderzoeken.

In Groot-Brittannië werd het debuut van O’Flynn met open armen ontvangen. De roman werd genomineerd voor de Man Booker Prize, de Orange Broadband Prize for Fiction en Guardian First Book Awards. Bovendien won het de Costa First Novel Award. De roman werd geprezen als een beschrijving van de tijdgeest van het postindustriële Groot-Brittannië die door O’Flynn beschreven is als een maatschappij van vergane glorie en eenzaamheid. Niet dat de personages om medemensen verlegen zitten, het winkelcentrum Green Oaks loopt elke dag vol, maar de protagonisten worden niet gezien. Dit is tekenend voor de levens van Kurt en Lisa die even stil zijn als het winkelcentrum na sluitingstijd.

Ook de tienjarige Kate is erg teruggetrokken en heeft weinig vriendjes. Haar ‘onzichtbaarheid’ in het drukke winkelcentrum komt haar goed uit, ze kan hierdoor de bezoekers van Green Oaks gemakkelijk schaduwen. Hoewel de beschrijvingen van Kates leven vaak voorspelbaar aandoen weet O’Flynn in Kates observaties veel humor te gebruiken. De teksten uit haar aantekeningenboek zijn origineel gevonden en met veel inlevingsvermogen in het leven van een tienjarige geschreven.

Winkelcentrum

Na Kates verdwijning maakt O’Flynn een tijdsprong van twintig jaar. In het tweede gedeelte is Kate alleen als herinnering en geest aanwezig. De enige die haar ziet is Kurt, de verschijning is voor hem aanleiding om samen met Lisa de verdwijning te onderzoeken. Helaas lukt het O’Flynn niet de spanningsboog die het verdwijningmysterie belooft op te bouwen. Ze verliest zich te veel in de levens van Kurt en Lisa die zich kenmerken door hun uitgesproken saaiheid.

O’Flynn gebruikt haar verteltalent liever voor de bezoekers van het winkelcentrum. In enkele korte hoofdstukjes die her en der tussen de beschrijvingen van Kurt en Lisa geplaatst zijn schetst O’Flynn de innerlijke monologen van een bezoeker of werknemer van Green Oaks. Fascinerend is de gedachtewereld van een jonge junkie die op het dak van het centrum een winkelwagentje met zijn vrienden erin uit zijn handen laat glijden. Het resultaat is even gruwelijk als meeslepend beschreven. Of de notities van een oversekste ‘mysteryshopper’ die op lachwekkende wijze verslag doet van zijn ervaringen, waarbij hij na een paar goedgeplaatste seksistische opmerkingen ‘efficiënt’ door het winkelpersoneel wordt weggevoerd.

Feelgood

Hoewel de korte teksten niet direct met het plot te maken hebben zijn ze onmisbaar in het geheel van de roman. De gruwelijke gedachten waarmee de bezoekers rondlopen zijn een perfect contrast met de commerciële feelgood atmosfeer die een winkelcentrum tracht weer te geven. De desolate sfeer die zo opgebouwd wordt, biedt een geloofwaardig decor voor de meest huiveringwekkende gebeurtenissen, waaronder de verdwijning van Kate.

Het kan ook niet anders dan dat Catherine O’Flynn zelf in een winkelcentrum heeft gewerkt. In een interview met de Britse krant The Independent meldt ze dat ze tijdens haar werkzaamheden notities maakte van het reilen en zeilen van het winkelcentrum. Jammer genoeg deden zich geen mysterieuze verdwijningen voor tijdens deze periode, het had de debuutroman een stuk spannender kunnen maken.