Boeken / Fictie

Verhaal met een staart

recensie: Bart Koubaa - De Brooklynclub

De hoofdpersoon in De Brooklynclub verblijft al negen maanden in de gevangenis. De eerste flashbacks, waar je als lezer niet veel wijzer van wordt, vormen een intrigerende start van een onderhoudend verhaal. De regelmatige sprongen in de tijd houden de verhaallijnen op koers en de hoofdpersoon krijgt steeds meer reliëf.

Op de omslag van De Brooklynclub van Bart Koubaa staat de Steam Punk Squirrel, een schilderij van Carollyne Yardley. Het steampunk-genre kenmerkt zich vaak door de Victoriaanse periode als historische setting en sciencefictionachtige of fantastische voorvallen. De historische setting in deze roman is het Amerika van de laatste zestig jaar. Aan het fantastische element is zeker voldaan met de pratende eekhoorn, die het verhaal voorstelt in de vorm van een personage en die de hoofdpersoon dwarszit met zijn commentaren:

‘Nu ga jij eens goed naar me luisteren,’ fluistert het in mijn oor, ‘meer dan deze zondag heb ik niet nodig om je vrij te spreken. (…) ik weet waarom je je dubbelganger vernietigd hebt, (…) je kunt maar beter nu met me meekomen (…)’ en ik grijp me vast aan de pluimstaart en spring terug naar de nacht waarin (…).

Een Draght Mackt Maght

Tegen de achtergrond van de recente Amerikaanse geschiedenis ontrolt zich het leven van een jongen die al op jonge leeftijd zijn vader en moeder kwijtraakt. Hij richt met een aantal vrienden de Brooklynclub op, met als motto Een Draght Mackt Maght. In deze club gaan jongens elkaar geblinddoekt te lijf met een roedebundel. De ideeën die in de club leven, vormen de hoofdpersoon in belangrijke mate. Zo ‘weten’ ze in de club dat keuzes onbewust gemaakt worden.

Wanneer Mayer zijn intrede doet in de club veranderen de spelregels en de sfeer. Op alles heeft Mayer invloed, niet alleen in de club maar later ook in de wereld daarbuiten. De oliecrisis? De schuld van Mayer. De daaropvolgende crisis? Idem. Elk dieptepunt in de geschiedenis van de Verenigde Staten wordt door de hoofdpersoon gekoppeld aan Mayer. En hij is ook nog eens degene die de vriendin van de hoofdpersoon verkracht.

Toeval

Op buitengewoon toevallige wijze ontstaat voor de hoofdpersoon de mogelijkheid zich van Mayer te ontdoen, een idee waar hij al jaren mee speelt. Een Groenlander is van plan Mayer te ontvoeren en losgeld te vragen. De hoofdpersoon verstaat toevallig Groenlands en doet er zijn voordeel mee. Het feit dat de hoofdpersoon een dubbelganger is van Mayer komt daarbij goed van pas. Overigens speelt deze afrekening zich pas tweeënveertig jaar na de verkrachting af. Nauwelijks meer een onbewuste keuze te noemen, maar de hoofdpersoon zegt hierover: ‘Voorbedachte rade my ass.’

De roman moet het vooral hebben van de observaties van de hoofdpersoon. Niets of niemand krijgt méér nadruk. De historische feiten, de mensen in zijn omgeving, zijn eigen werkzaamheden en niet te vergeten zijn huwelijk, worden nauwkeurig beschreven. Alle gebeurtenissen, ook de meer gruwelijke, worden haast tussen neus en lippen door genoteerd. Een aantal inconsistenties en de sprekende eekhoorn moet je op de koop toe nemen.