We Are Here: stuurloos zweven in de ruimte
Voor de meeste mensen is Michael Collins een onbekende naam, in vergelijking tot zijn collega-astronauten Buzz Aldrin en Neil Armstrong. De theatermakers van muziektheatergezelschap Nineties Producties hebben Michael Collins gekozen als het centrale personage in de voorstelling We are here, terwijl hij in werkelijkheid meer een voetnoot was bij de historische maanlanding van 1969.
In het openingsnummer verandert de titel We are here al snel in de vraag Are we here? De eenzame astronaut Collins ziet hoe klein de aarde is in verhouding tot de kosmos, en komt in een existentiële crisis. Een groter contrast met andere personages in de voorstelling, zoals de huisvrouwelijke wissewasjes van zijn vrouw en de bravade van de Amerikaanse president lijkt bijna niet mogelijk. Op papier zijn dit interessante uitgangspunten voor een voorstelling. We are here schakelt tussen de verschillende karakterperspectieven en gebruikt verschillende stijlen en vormen van muziek. Ook wordt gespeeld met camera’s en licht in het toneelbeeld, waardoor de schijnbaar willekeurige bewegingen van de personages in een choreografie van gewichtloze astronauten veranderen.
Kloof tussen inhoud en beleving
Maar toch kwam de voorstelling We are here niet van de grond. Het is lastig om precies te verklaren waar dat aan ligt. De vorm en thematiek van de voorstelling zijn origineel en interessant genoeg. Soms is er echter een kloof tussen de inhoudelijk beschrijving en de beleving van een voorstelling. Vanaf de eerste scène, waarin de acteurs direct het publiek toespreken en vertellen over Michael Collins terwijl ze gewichtsloos over elkaar heen buitelen, is te merken dat er een duidelijk perspectief ontbreekt. Een paar mensen in het publiek moeten lachen, maar lijken zelf nog niet helemaal zeker te zijn of het wel echt een lachmoment was.
Kinderlijke aspecten
Bij vlagen is We are here ook net iets te flauw, of wordt een grap net te lang uitgesponnen. De enscenering van de voorstelling voelt aan alsof de acteurs voor zichzelf rollenspelletjes spelen, waardoor de voorstelling iets kinderlijks krijgt, zonder de toeschouwer daarin mee te nemen. Dat ligt niet aan de kwaliteiten van de acteurs: met name Charlie Chan Dagelet zet een sterk typetje neer als de licht neurotische vrouw van Michael Collins. Het probleem zit hem eerder in de regie. Door de non sequitur scènewisselingen en harde overgangen met muziek, mist de voorstelling een verhaalontwikkeling, en alleen afwisseling an sich is voor de voorstelling niet genoeg om boeiend te blijven. Er is ook geen maat gehouden: elke associatie met ruimte en de ruimtevaart komt langs. Op een gegeven moment hebben bijvoorbeeld ruimtewezentjes een muzikaal nummer in de voorstelling, maar zij staan verder helemaal los van het verhaal van Michael Collins.
Te vroeg
Als geheel voelt de voorstelling We are here alsof het in een vroeg stadium van het creatieve proces is blijven hangen. Met de goede ideeën en originele basis hadden de theatermakers meer kunnen doen om een uitgebreide brainstorm te vertalen naar een voorstelling met een scherpe visie. We are here wil grote filosofische vragen stellen: wie zijn we, wat doen we hier, doen wij er toe? De theatermakers blijven ons het antwoord schuldig. Die inhoudelijke leegte wordt de voorstelling fataal, want daardoor blijven alleen de losse associaties rondom het thema ‘ruimtevaart’ over. De sketches en muzikale fragmenten zijn helaas niet sterk genoeg om op zichzelf te blijven boeien. Hierdoor blijft het originele uitgangspunt onbenut.