Regisseurs in beweging

Het is een nichefestival en het enige van zijn soort in Nederland. Op Cinedans zijn sinds zeven jaar korte dansfilms en documentaires te zien. De officiële selectie van Cinedans 2011 laat vooral gemanipuleerde dans zien.

Dans vormt al vanaf de begindagen van de cinema een aparte niche. De fascinatie van de vroege filmmakers om beweging met de camera vast te leggen komt doordat het heel moeilijk is de energie van het dansende lichaam goed over te brengen. De vrijheid die dansfilms zichzelf van oudsher gunnen is dat de beweging voor zichzelf mag spreken en er vaak een opengebroken verhaal ontstaat of dat poëtische elementen de overhand krijgen. Om de dans goed over te brengen zoeken dansfilmers constant naar de grenzen van het medium film. Daardoor bevindt de dansfilm zich in de voorhoede van cinematografie, nog steeds.

Manipulatie van het beeld: Palombo

Manoeuvres, van Dominique Palombo” width=”223″ />Manoeuvres, van Dominique Palombo

Dansfilms zijn zeker niet alleen registraties van choreografieën maar een goede dansfilm beweegt de kijker. Bij Cinedans staat zelfs de definitie van dans en film helemaal open. Bewegingsgames en dansende groepen spreeuwen worden niet uitgesloten. Alle techniek die beschikbaar is wordt ingezet om de dans in het hoofd van de kijker te laten bewegen. Nabewerking staat dit jaar, meer dan anders, centraal in Cinedans.

In Slice is het beeld opgeknipt in strepen die op verschillende snelheden bewegen. Een duet met vallende en draaiende dansers krijgt een extra dimensie door de timing tussen de slices. Het beeld versnelt bij een pirouette en vertraagt bij een val op de grond. Een nogal doorsnee duet in een standaard studio wordt heel scherp en spannend door deze trucage. Het opvallende werk van Dominique Palombo is doorspekt met speedcam beelden, waardoor zijn choreografische films de kijker de ontwikkeling van de dansbewegingen laten voelen. Hij breekt streetdance en moderne dans open met herhalende bewegingen die hij aanzet met vertragingen en ultra close ups. In Contact laat hij de kijker bijna fysiek het vallen van haar en het wapperen van kleding om het lichaam voelen.  

De klassieke dansfilm: De Mey

La Valse

Thierry de Mey, bekend van een groot aantal dansfilms, is te zien met zijn nieuwste: La Valse, een klassieke registratie voor camera. Een improvisatieschema van de groep Zoo op muziek van Ravel wordt op grote hoogte uitgevoerd. De improvisatie, geïnspireerd door vogels, wordt in de vrije ruimte op het dak van een wolkenkrabber tegen de blauwe lucht gefilmd. Hoewel het camerawerk verrassend is vormen de vijftien minuten een lange zit. De keuze van choreografie en filmvisie geeft de regisseur maar weinig ruimte om een boeiend geheel te maken. Iets waarin de veel soberder film Musique de Tables wel in uitblinkt.

Die film, uit 1998, is hier ook te zien. Een voorstelling voor camera van het bekende Belgische dansgezelschap Ultima Vez. Drie mannen zitten voor een lege zaal achter drie tafeltjes met bladmuziek, wat volgt is een ritmische handenchoreografie. Slepend, kloppend en radicaal als een atonaal muziekstuk. De ritmes en structuren van de choreografie is als de beweging van een klein orkest. Met een neutrale en nogal koele blik maakte De Mey dit tot een dansfilmklassieker.

Point Taken
Point Taken, de samenwerking van NTR, Cinedans en het Mediafonds beleeft zijn tweede jaar. Vier filmers en choreografen maken dansfilms van acht minuten. In Point Taken wordt geëxperimenteerd met de hybride vorm van het medium; want is het meer dans of meer film? Wie heeft de leiding de filmer of de choreograaf? Het resultaat is dit jaar nogal wisselend.

Evolutie van Soorten

De filmische kwaliteit van urban dans en sport is de zoektocht van de film Evolutie van Soorten. Maar het zoeken is niet helemaal gelukt. De film vertelt een verhaaltje van losgeslagen jongeren die met elkaar spelen in een lege tunnel van de Noord-Zuidlijn. In deze afgetakelde, ‘informele’, omgeving krijgen we een blik op hun lifestyle. De film is een niet heel goed gelukte manier om een hedendaagse urban-dansfilm te maken. De verschillende dansstijlen en lokaties geven een rommelig resultaat. Het ontbreekt filmmakers Dan Geesin en Esther Rots, die zich voor het eerst op dans storten, aan een regievisie. Het blijft bij: waar houdt beweging op en wanneer is iets geen beweging meer? Het is daarmee ook niet gelukt om de observatie van de stad van de urban danswereld te reflecteren.

Het hoogtepunt van Point Taken is de film Spiegelingen van Marinus Groothof en Dunja Jocic. Een veel consistentere en meer klassieke dansfilm. Een man loopt een leegstaand oud pand binnen, waar een radio aan staat die hem doet dansen. In de verbeelding van de man ontstaat een ontmoeting met een vrouw in een lege hal met veel houtwerk. Het is een film met ruwe en gepassioneerde contactdans die zich afspeelt in een prachtige houten zaal. Groothof experimenteert in Spiegelingen met de dosering van verhalende elementen om als regisseur wel een verhaal te vertellen maar ook ruimte om de kijker zelf elementen in te laten vullen. De film is te zien als een open theater dat het publiek meevoert in het getrek en gegooi van de twee dansers.

Enkele van deze films zijn op Youtube of Vimeo te vinden. Alle videos zijn bechikbaar in de bibliotheek van Cinedans.