Het miserabele leven van Jimmy Corrigan
Jimmy Corrigan, The Smartest Kid On Earth van Chris Ware is onlangs in een Nederlandse vertaling verschenen. En dat werd tijd. Want dit boek is al meer dan 10 jaar oud en is niets anders dan een mijlpaal, een must-have, óók voor degenen die strips normaliter ontwijken.
Chris Ware: zelfportret
Vanaf 1993 en met onregelmatige tussenpozen verschenen in Amerika over een periode van zeven jaar de losse deeltjes van Jimmy Corrigan. En even langzaam groeide de schare bewonderaars. Want wat hier werd afgeleverd was uniek. Tussen het gestileerde geweld van de superhelden en de krasserige anarchistische independent comics, lag er plotseling een superstrak getekend verhaal in heldere kleuren.
Toen alle deeltjes in 2000 gebundeld werden tot één kloek boekwerk werd het pas goed duidelijk hoe omvangrijk Wares arbeid was geweest. Ieder detail, van de lettering tot aan de inkleuring, van de fake-advertenties tot de ellenlange ironische teksten op de schutbladen kwamen van de hand van Chris Ware zelf. Waarmee Jimmy Corrigan, de slimste jongen ter wereld, meer werd dan alleen een boek: het was niets minder dan een kunstwerk.
~
Jimmy Corrigan is slechts in gedachten het slimste jochie op aarde. In werkelijkheid is het een treurige antiheld. Hij is een anonieme kantoorslaaf zonder sociaal leven, maar met een levendige fantasie. Jimmy is zelfs zo’n schlemiel dat ook zijn fantasieën regelmatig in de soep lopen. Superman kan helemaal niet vliegen en valt te pletter van het dak, bijvoorbeeld. In de grauwe werkelijkheid vermaakt hij zich door in het park de dialoog tussen twee verliefden op te nemen, om die thuis weer af te luisteren en ze vervolgens vreugdeloos uit te lachen.
De rode draad van het boek is het bezoek dat Jimmy brengt aan zijn vader die hij al jaren niet meer heeft gezien. De ongemakkelijke ontmoeting wordt in lange scènes pijnlijk nauwkeurig neergezet. Tussendoor vertelt Ware ook nog het verhaal over de kindertijd van Jimmy’s grootvader. Die gaat gebukt onder een hardhandige vader en is al net zo timide als de huidige Jimmy. Eigenlijk bestaat de hele mannelijke lijn van de Corrigans uit mislukkelingen, zoals vele flashbacks van Jimmy genadeloos laten zien.
~
Zeker, Jimmy Corrigan zit vol eenzaamheid, weltschmerz, melancholie. De humor is wrang en gitzwart. Toch valt er enorm van dit boek te genieten. Want wat dit boek meesterlijk maakt is niet wat Ware vertelt, maar wel hoe hij het vertelt. Ware bouwt ieder plaatje op uit heldere lijnen en strakke vormen, om ze vervolgens te vullen met egale kleuren. Hij maakt gebruikt van diagrammen, bouwplaten en ouderwetse logo’s. Soms gebruikt hij één groot plaatje waarin talloze details bij elkaar een eigen verhaal vertellen, een andere keer tekent hij een hele rits kleine plaatjes die als een tekenfilm slechts summier van elkaar verschillen.
Jimmy Corrigan wordt daarmee een ontdekkingstocht die op iedere bladzijde spannend blijft en nooit verveelt. Een hoogtepunt van grafisch design. Strakke vormen in een speels totaalbeeld. Het is ook niet voor niets dat het verhaal van Jimmy’s grootvader zich afspeelt tegen de achtergrond van de Chigaco’s wereldtentoonstelling van 1893. Het biedt Ware de mogelijkheid de kijker te trakteren op de grootste architectuur uit die tijd. Ondertussen bouwt hij een epos dat toch heel persoonlijk en klein blijft.
Jimmy Corrigan is geen gemakkelijk boek, maar wie die moeite neemt en bereid is om in Wares wereld onder te duiken, zal beloond worden met een ervaring die nergens mee valt te vergelijken. Jimmy Corrigan is namelijk niets minder dan de belichaming van de perfecte grafische roman.
