God blijft een man met een baard

In de stripwereld is Robert Crumb zeker geen onbekende. Hij is de held van de underground, een tekenaar die in zijn werk van de sixties en seventies regelmatig gedrogeerde hippies en voluptueuze vrouwen liet opdraven. Het bericht dat juist hij Genesis ging verstrippen, sloeg dan ook in als een bom. Vooral toen bleek dat hij er geen eigen interpretatie aan zou geven. Integendeel, het eerste Bijbelboek werd door hem woord voor woord gevolgd. Slim: daarmee voorkwam hij kritiek vanuit de christelijke hoek. Inhoudelijk konden zij er immers niets op aanmerken, en er ligt geen religieus verbod op het afbeelden van scènes uit de Bijbel.

Voor de achteloze lezer is het echter jammer. Want uiteindelijk is de vraag: is Genesis van Crumb een boek dat lekker is om te lezen? Het antwoord daarop is een spijtig nee. Het is nu vrijwel onmogelijk om Genesis los te zien van de religieuze achtergrond en te lezen als een ‘normaal’ boek. Daarbij kent Genesis een fragmentarische opbouw. Je treft er de beroemdste Bijbelverhalen aan: Adam en Eva, Kaïn en Abel, de ark van Noach, de toren van Babel. Maar Genesis bevat ook saaie genealogieën en langdradige opsommingen die de vaart uit het verhaal halen.

Pronte vrouwen

Voor wie bekend is met de stijl van Crumb kent het tekenwerk in Genesis weinig verrassingen. Krasserige zwart-wittekeningen vol pronte vrouwen en timide mannetjes. In het uitbeelden doet Crumb gelukkig geen concessies: gaat het over seks, dan zie je seks. Genesis wordt daarmee bij vlagen een sappige schelmenroman waar iedereen met een beperkte Bijbelkennis zich heerlijk over kan verbazen: staat dát in het grondvest van de grootste religieuze stroming? En juist dáár had Crumb zich wel wat meer mogen laten gaan. Maar helaas: Crumb volgt getrouw de clichés en maakt van God weer gewoon een man met een baard in een jurk.

Aan het materiaal ligt het dus niet. En Crumb is normaliter in staat tot geniale dingen. Maar in Genesis heeft hij zich te veel ingehouden. Genesis wordt daarmee een naslagwerk, een bladerboek om af en toe een verhaaltje in op te zoeken en na te lezen. Crumbs genialiteit kennende had het veel meer kunnen zijn, maar nu is Genesis niets meer dan een curiosum, een apart koffietafelboek. Een heel mooi getekend koffietafelboek, dat dan weer wel.