Gek is niet altijd normaal genoeg

zijn lang zo afwijkend niet. Sterker, het moeten vooral heel gewone mensen zijn. 

Het lezen van Catwalk is niet vrij van irritaties. De stijl moet opzichtig ontdaan zijn van alle opsmuk, het verhaal wordt rechttoe, rechtaan in korte zinnen verteld. Helaas gebeurt dit met talrijke onzorgvuldigheden.

Welke logica, bijvoorbeeld, bevat het volgende fragment?

Mieneke had gewild dat Fons haar tutoyeerde. Tutoyeren wijst op vertrouwen en hij was niet te vertrouwen, want hij heette geen Twijnstra.

Het zijn telkens kleine foutjes, maar als ze zich opstapelen, wordt het steeds moeilijker om er overheen te lezen. In veel zinnen staan komma’s niet waar ze horen en andersom. Als die komma’s vervangen kunnen worden door punten, ontstaat er ook nog eens een hinderlijke Jip en Janneke-cadans:

Maarten leidt het kantoor, hij zit met zijn voeten op de vensterbank, met zijn hand op de telefoon. Fons heeft de buitendienst. Vandaag zit Fons op een terras achter een krantje. Soms loert hij om de krant heen, soms leest hij.

Simpele zielen
Met een beetje sarcasme kun je stellen dat de licht debiliserende toon die Catwalk soms eigen is, een fraaie stilistische illustratie vormt bij de personages in de roman. De zes simpele zielen over wie de roman voornamelijk handelt, zijn gekken die je desondanks de indruk moeten geven dat ze volkomen normaal zijn. Want bij iedereen zit wel een steekje los, en als we iedereen daarop gaan aankijken, zit straks iedereen eenzaam thuis. Sympathie bemiddeld door medelijden, het is in de literatuur weleens veel beter uitgewerkt.

Maar niet al te negatief, het verhaal is best aardig en bevat nog een echte spanningsboog ook. Tijdens een hittegolf – ‘om te huiveren zo heet’ – komt Fons beroepsmatig in contact met de prostituee Margriet. Fons werkt samen met zijn broer als detective. In het huis van Margriet bevindt zich een airco, de reden dat de oude buurvrouw Mieneke en haar naaister Wilma zich er ook ophouden.

Als Wilma een kleinschalige modeshow geeft, voegen zich hierbij nog een drietal personages, onder wie Margriets geliefde Hein en haar moeder Eva. De derde is de enige die echt niet spoort, de vrouw van Hein. Zij wordt al snel vakkundig in een tehuis opgeborgen, want ook voor gekken heeft andermans gekte zo zijn grenzen.

Meer ongelukkigen
Een gezelschap voor elkaar gemaakt, allemaal hebben ze baat bij het ontstaan ervan. Hun miserabele, eenzame, troosteloze, mislukte levens krijgen een beetje verlichting. Maar niet te veel, want zonder al deze karakteristieken zouden de personages hun bestaansrecht natuurlijk meteen verliezen.

Echt aardig is het subplot met ene Arend, die ooit benadeeld is door de detectives Fons en Maarten. Hij plant wraak en het is alleen aan de onnozele naïviteit van de broers te danken dat hij lange tijd zijn gang kan gaan. Het einde komt met een klap, zoals het hoort, en heeft vooral als effect dat er nog meer ongelukkige zielen bijkomen.

Catwalk is allerminst een slechte roman, bevat een aantal hilarische scènes en een originele setting. Maar Catwalk is ook een roman die een positieve eigenheid en durf ontbeert. De personages brengen niets bij de lezer teweeg, een substantieel verhaal ontbreekt en een goede redacteur had veel stilistische ergernissen voorkomen.