Een sprookje over leugens dat dichtbij de waarheid komt

Het sprookje Ickabog speelt zich af in het land Steenrijk waar koning Fred de Flinkerd aan de macht is. Hij is totaal ongeschikt als machthebber en is vooral geïnteresseerd in mooie mantels en lekker eten. Wanneer hij voor een staatsbezoek een nieuw kostuum laat maken, begaat hij een fout die een hele reeks aan ongelukken in gang zet. Hoewel hij weet dat de hoofdnaaister ziek is, laat hij haar toch drie dagen en nachten doorwerken, met als gevolg dat ze op de derde dag dood gevonden wordt.

Tot aan dit moment waren de koningen van Steenrijk altijd zeer geliefd. Maar de echtgenoot en dochter van de hoofdnaaister denken daar nu natuurlijk wel anders over. Wanneer dochter Roos de koning ‘zelfzuchtig, ijdel en wreed’ noemt, trekt hij zich dit zo erg aan dat hij het tegendeel wil bewijzen. Hij besluit naar de andere kant van het koninkrijk te reizen om de Ickabog te verslaan.

De leugen regeert

De Ickabog is een monster van twee paarden groot met lichtgevende ogen die woont in de moerassen van Zomphoek. Iedereen weet wel dat hij niet bestaat, maar doordat het daar vaak mistig is, denken velen hem wel te hebben gezien. Wanneer koning Fred er met zijn troepen arriveert, gaat er iets heel erg mis. Majoor Boender wordt per ongeluk neergeschoten. Baron Ter Sluycks probeert dit voor de koning te verdoezelen door hem te vertellen dat de majoor door de Ickabog is gedood. Hiermee start hij een web aan leugens dat het hele koninkrijk naar de ondergang zal helpen.

Terwijl koning Fred zich bij terugkomst opsluit in zijn kasteel uit angst voor het monster, regeert baron Ter Sluycks het land. Om de zogenaamde Ickabog te verslaan, verhoogt hij de belasting. Iedereen die het bestaan van het monster in twijfel trekt, belandt in de kerker of in een lijkkist. De baron weet met zijn beleid iets dat overduidelijk niet echt is, tot waarheid te verheffen. Het zijn natuurlijk praktijken die we maar al te goed kennen van zekere presidenten. Rowling brengt dit meesterlijk in beeld in dit kinderverhaal.

Vriendelijkheid overwint

Het grootste deel van het boek wordt in beslag genomen door beschrijvingen van de wreedheden en leugens van Ter Sluycks. Rowling werkt dit stuk net iets te ver uit, op een gegeven moment is de boodschap wel duidelijk. Maar het moet wel gezegd worden dat ze met dit politieke statement een interessante keuze maakt voor een kinderboek, een die we ook al zagen in de Harry Potter-reeks.

Het leukste aan Ickabog zijn toch wel de avonturen die daarnaast plaatsvinden, daarin komt duidelijk de kinderboekenschrijfster in haar naar boven. Zoals wanneer de jonge Roos in een akelig weeshuis terechtkomt, de beschrijvingen van de overvolle kerkers waar het steeds gezelliger wordt en de vier jonge helden die op het eind het koninkrijk weten te redden door de waarheid aan het licht te brengen.

De moraal van dit sprookje is duidelijk: met leugens bereik je winst op de korte termijn, maar met vriendelijkheid en oprechtheid win je uiteindelijk. Met Ickabog geeft Rowling de jeugd een mooi cadeau in deze donkere tijden, een cadeau dat ook zeker voor volwassen lezers de moeite waard is.