Stadsnatuur en insectensnacks

Het lijkt een vaste waarde te worden in de Rotterdamse literatuur: de derde editie van het boekenbal is weer beter gevuld en beter bezocht dan de vorige. Het programma houdt het midden tussen literaire levendigheid, poëtische diepgang en luchtig cafégekeuvel. Een ideale combinatie om de boekenmens in de benen te krijgen en een topavond te bezorgen. Gastheer Wilfried de Jong opent het bal met zijn gebruikelijke enthousiasme, om direct over te schakelen op de muzikale omlijsting van de avond.

Krekel en meelworm

Wilfried de Jong – Foto: Arie Kers

Het duo Hausmagger, met als voorman ex-Rembo & Rembo vertolker Theo Wesselo, neemt het publiek voor zich in met een aantal ontwapenende liedjes. De onbeholpen machogevoeligheid en het directe woordgebruik zorgen voor een haast aandoenlijke performance. Improvisatie of bestudeerde arrangementen, dat laat Theo in het midden, zijn zingzeggende vertolking van de maatschappelijke underdog is van grote klasse: ‘Een echte loser loost z’n hele leven’.

Als Kees Moeliker, directeur van het Natuurhistorisch Museum, zijn door de natuur geïnspireerde bijdrage heeft geleverd – met een prima interpretatie van de Oostvoornse nachtegaal – kunnen de stoelen aan de kant. Terwijl dj Buurman zich installeert en de Bloesembar op volle toeren draait, worden de hapjes met krekel en meelworm aarzelend maar daarna toch met nieuwsgierige trek genuttigd. Het boekenvolk verspreidt zich door het kerkgebouw om de persoonlijke voordrachten van schrijvers en dichters aan te horen. Of neemt deel aan een van de nachtwandelingen van Bureau Stadsnatuur.

In de kelder heeft Wilfried de Jong zich inmiddels geïnstalleerd. Het groene schijnsel van de belichting zorgt voor een vervreemdende scifi-atmosfeer. Als een ruimtevaarder op een barkruk leest De Jong uit zijn debuutbundel Aal het verhaal over zijn overleden vader. Fraai contrast: hoe de man met de rappe tong en het brede gebaar opeens een kleine jongen wordt. Dan komt hij met een absurdistische tekst over een wielrenner die onderweg een meerkoet aanrijdt. De fietser denkt even na en besluit het gehavende dier uit zijn lijden te verlossen. Er volgt een bizarre passage waarin de arme vogel tot in detail wordt beschreven en uiteindelijk met grof – maar liefdevol – geweld naar de andere wereld wordt verwezen. Alles is natuur.

Bowen en Verbaan

Dean Bowen – Foto: Arie kers

De kleine torenkamer, boven in de kerk, is het domein van Dean Bowen. Onder de donkere dakspanten vertelt de dichter/performer hoe de poëzie op zijn pad kwam. Het resultaat is de bundel Bokman – ‘waar ik zeer trots op ben!’ – die met de onbevangenheid van een verse debutant omhoog wordt gehouden. Bowen draagt voor uit het boek en uit het hoofd, met een expressie die de ernst van zijn werk een bijzondere dimensie geeft. Een prachtig vers over de veelheid aan nationaliteiten in Rotterdam, door de dichter in een mix van talen gevangen. Gevolgd door een poëtische blik op het voorouderlijk slavernijverleden, gedragen door een bluesachtige onderlaag en eindigend in de luide hartekreet: ‘ik-ben-Dean-Andrew-Jake-Bowen-uit gelaagde-opmaak-geboren’.

Nog een verrassing: columniste, schrijfster en actrice Georgina Verbaan leest voor in de raadszaal van het kerkgebouw. Uit haar boek Loze ruimte komt een verhaal over een echtpaar – sullige man en bazige vrouw – dat zich geforceerd staande probeert te houden in de dagelijkse omgang. Met een enorme vaart en een geweldige expressie worden de woorden over het ademloos luisterende publiek uitgestrooid. Voorlezen is ook een kunst, zo blijkt maar weer.

Met de bijzondere bijdragen van o.a. Anne Vegter en Maartje Wortel is deze editie van het Rotterdamse Boekenbal goed samengesteld. Korte, hapklare brokken aangename literatuur afgewisseld met het struinen door de wandelgangen van de overvolle kerk. Om uiteindelijk te belanden op de dansvloer in de grote zaal, waar boekminnend Rotterdam zich weer op een andere manier uitleeft.