De deur die niet gek was

Als straatarme jongen wordt zijn eerste geliefde, die op stand woont, van hem afgenomen. Jaren later, als gevierd magiër, ligt heel Wenen aan Eisenheims voeten. Zelfs kroonprins Leopold en hertogin Sophie bezoeken graag zijn wonderbaarlijke universum: hij laat spoken het podium betreden, een dame krijgt een eerder aan hem gegeven zakdoek terugbezorgd door magisch, fladderende vlinders. Eisenheim bevindt zich op zeer gevaarlijk terrein als hij weer op een onbereikbare vrouw valt, hertogin Sophie, maar gebruikt al zijn vernuft om zijn droomvrouw voor zich te winnen. Hierdoor brengt hij het Oostenrijkse koninklijk huis aan het wankelen.

Een trouwe bezoeker en bewonderaar van zijn optredens is politie-inspecteur Uhl, maar de sfeer slaat om als ergens in een bos in Wenen een moord plaats vindt. Een notabele is vermoord en de magiër met zijn voorgeschiedenis moet er wel zeker bij betrokken zijn. Waarheid en illusie zijn betrekkelijke begrippen en Uhl twijfelt: is deze magiër een ordinaire charlatan of, nog erger, een moordenaar?

IJzersterk acteerwerk

Deze sfeervolle vertelling, hoewel opgenomen in Praag, speelt zich begin vorige eeuw in Wenen af. De rolbezetting is ijzersterk. Paul Giamatti (Sideways, American Splendor) straalt als de politie-inspecteur geamuseerde achterdocht uit en de wonderschone Jessica Biel (The Texas Chainsaw Massacre) is een betoverende Prinses Sophie. Rufus Sewell als Leopold trilt – evenals in Tristan & Isolde – zeer overtuigend van woede en frustratie. Maar de acteurs kregen van Amerikaanse recensenten ook kritiek wegens de vermeende onechte Oostenrijkse accenten. Van al die zelfbenoemde Germaanse taalexperts scheen het overigens niemand te deren dat de stad Wenen zoals verbeeld in de film in werkelijkheid Praag is.

Desalniettemin doet de onheilspellende sfeer van The Illusionist denken aan Polanski in zijn beste dagen. Naast regisseur Burger stond een imposant triumviraat aan de basis: Philip Glass zorgde voor de muziek, Dick Pope voor de cinematografie en Ngila Dickson voor het kostuumontwerp.

Zinderende apotheose

In de zinderende finale doet Eisenheim weer van zich spreken als de politie hem in wil rekenen. Voor de ogen van het publiek tart hij in een laatste bizarre wending weer alle wetten van de logica met een magistraal optreden. De apotheose van dit donkere verhaal laat je niet snel los, maar inspecteur Uhl twijfelt niet meer, hij is verrukt met de ontknoping. Of u even verrukt zal zijn hangt af van uw vermogen voor even het kille, elektronische kloppende hart van onze eenentwintigste eeuw stil te zetten. Maar mogelijk vindt u The Illusionist een al te larmoyante geschiedenis; dan heeft deze sinistere, prachtige vertelling u helaas niet weten te betoveren. Jammer voor u.