Standaard kaskraker

The Da Vinci Code is een complotthriller die zijn shock value voornamelijk dankt aan de theologische implicaties die verborgen liggen in geheime codes en gotische crypten. Het verhaal verweeft de geschiedenis van het christendom met heidense stromingen en de Orde van de Tempeliers. Verder wordt er ongegeneerd gebruik gemaakt van rozen als geheime symbolen, raadselachtige anagrammen en de schijnbaar geheime boodschappen in de werken van Da Vinci.

Natuurlijk gebeurt dit allemaal in een hoge vaart die is afgesteld op het Amerikaanse publiek. Tom Hanks heeft in zijn rol als symboliekdeskundige Robert Langdon iets weg van een verdwaalde toerist die opeens vastloopt in een eeuwenoud complot. Langdon is een gewone en bescheiden alleman, waarmee hij een soort Amerikaanse nuchterheid als tegenhanger voor de hermetische chaos van het oude Europa lijkt te bieden. Hanks is ook de enige Amerikaanse acteur in de cast die bestaat uit een vreemde europudding-achtige selectie van acteurs die allen iets bedrieglijks hebben. Ian McKellen is de excentrieke Engelse professor met de beste en scherpzinnigste oneliners uit het script. Verder is Audrey Tautou (beter bekend als Amélie uit de gelijknamige film) weer in de rol gegoten van charmante en kwetsbare Française.

Codes en formules

Ron Howards verfilming blijft trouw aan Dan Browns vlotte bestseller. Browns boek was in feite al een filmscript in romanvorm en de korte hoofdstukken en plotwendingen gaan naadloos over in het sjabloon van de formulefilm met zijn cliffhangers en lokkertjes. Misschien is het ook niet zo verwonderlijk dat Brown een van de producenten van de film was.

Howard (Cocoon, A Beautiful Mind) bewijst met de film dat hij een regisseur is die met gemak schakelt van komedies naar drama’s, zonder echt op te vallen qua stijl. De voormalige ster uit Happy Days gaat qua regie makkelijk op in de middelmatige en populaire beeldtaal van de gemiddelde Hollywood-productie. Het probleem is wel dat als men alle ontknopingen van het boek kent de film grotendeels zijn spanning verliest. Howards film moet het voornamelijk hebben van het tempo van de plotwendingen en niet zozeer van de wendingen zelf, die in veel gevallen ook nog eens voorspelbaar zijn.

Merchandise

Daarmee is een formuleboek niet echt een uitdaging voor een aparte verfilming. Het toont eerder een strategie achter boekadaptaties (Lord of the Rings, Harry Potter, The Chronicles of Narnia) die dicht bij de basistekst blijven en die het verhaal vertalen voor een groot publiek. Qua verkoopbaarheid is het een goede deal, aangezien de kas van de filmindustrie in steeds grotere mate wordt gespekt door de verkoop van nevenproducten (boeken, computerspelletjes en andere merchandise).

Conservatieve controverse

De controverse rondom de film is aan de ene kant verwonderlijk omdat de film in zo veel opzichten tam is. Dat de katholieke kerk bang is voor een beschadiging van zijn imago is in een tijd waar informatie vrij beschikbaar is wat ouderwets. Verder is het geen geheim dat religie in de geschiedenis onderhevig was aan politieke spelletjes.

The Da Vinci Code is in zijn fictieve charades uiteindelijk open en verdraagzaam in zijn conclusie. Tom Hanks’ Langdon lijkt in te zien dat geschiedenis vooral iets is dat bestudeerd moet worden zonder gebonden te zijn aan eenzijdige dogma’s. Dat deze conclusie is verpakt in een standaardfilm die eigenlijk niets nieuws biedt zegt genoeg over de mate waarin bepaalde stromingen binnen de kerk vast zitten in een te simpel wereldbeeld.