Binge-watchen in de Schouwburg
Het Noord Nederlands Toneel heeft onder regie van Ola Mafaalani de politieke Deense hitserie Borgen bewerkt tot één negen uur durende toneelvoorstelling. Daarmee is het fenomeen binge-watchen in het theater geïntroduceerd.
In Borgen volgen we het leven van Birgitte Nyborg (Malou Gorter) vanaf het moment dat zij is aangesteld als eerste vrouwelijke minister-president. Laat alle Deense namen je niet verwarren, Borgen is een afschildering van de Nederlandse politiek, met Nyborg als Nederlandse premier. Als minister-president moet zij handelen over zaken die op dit moment actueel zijn: de aanschaf van een nieuw gevechtsvliegtuig, een vrouwenquotum voor het bedrijfsleven en – uiteraard – de vluchtelingencrisis. Borgen geeft een realistische weergave van het huidige politieke bedrijf. Juist door deze realistische benadering valt het echter wel op wanneer Borgen de tijdsgeest minder te pakken heeft. Zo zijn de plagerijtjes waar de rechts-populistische Svend Saltum (Harry Piekema) mee te kampen heeft wel erg onschuldig vergeleken met de situatie van zijn niet-fictieve en zwaarbeveiligde evenknie Geert Wilders en kun je je afvragen of de geheime homoseksuele escapades van een Nederlandse minister anno 2016 wel werkelijk de drastische gevolgen hebben die erin Borgen aan worden verbonden.
Politiek versus privé
We volgen in Borgen, naast haar politieke carrière, ook het verloop van het gezinsleven van Birgitte Nyborg. Hoe succesvoller in de politiek, hoe verder haar gezin uit elkaar valt. Met name de ontwikkeling van Birgittes dochter Laura (Julia Akkermans) is interessant. Evenredig aan haar moeders carrière takelt Laura’s geestelijke gezondheid steeds verder af. Wat weer tot politieke problemen leidt: Birgitte wil Laura laten opnemen in een elitaire privékliniek maar is als sociaal politica tegenstander van dure particuliere gezondheidszorg. Laura wordt daarmee een gewild onderwerp van de kranten en zo is de klok weer rond. De continue spagaat tussen publiek en privé waar Birgitte Nyborg zich in bevindt komt in Borgen overtuigend naar voren.
Theater in televisieformat
Borgen volgt, zover dat kan, het concept van de televisieserie. Het stuk is opgedeeld in afleveringen en na elke aflevering volgt een korte pauze. Iedere aflevering start met een korte recap van de belangrijkste gebeurtenissen uit de vorige aflevering. Het idee is dat het publiek hierdoor de mogelijkheid heeft om, als het wil, een aflevering over te slaan om bijvoorbeeld een luchtje te scheppen. Dat is overigens niet aan te raden, want je mist veel en zo verhelderend zijn die recaps nu ook weer niet.
Zoals je van een stuk, dat gebaseerd is op een televisieserie en handelt over de politieke realiteit, wellicht kunt verwachten, wordt er in Borgen veel gepraat. Heel veel gepraat. En het tempo ligt bij tijd en wijle extreem hoog. Dit leidt er iets te vaak toe dat je wel erg lang achter elkaar naar enkel pratende mensen zit te kijken. Dit is op televisie geen probleem, maar minder geschikt voor het theater. Indrukwekkend zijn vrijwel alle scènes waarin wel voor een meer theatrale benadering is gekozen, zoals de slow-motionpresentatie van Nyborgs kabinet, wanneer Nyborg vredesonderhandelingen voert met strijdende Afrikaanse presidenten en, absoluut hoogtepunt van de voorstelling, wanneer Brigitte in alle rust ontbijt met haar kinderen. Birgitte neemt de tijd om de tafel klaar te maken, Laura schenkt haar broertje en moeder thee in. De politieke dialogen zijn ver weg en even is alles vredig. In deze scènes transformeert Borgen van televisie op toneel naar indrukwekkend theater.