Broeierige relaties

Scène uit La Ciénaga

De eerste twee films (La Ciénaga en La Niña Santa) van de Argentijnse regisseur Lucrecia Martel doen qua verhaal en klasse niet voor elkaar onder. Met haar magisch realisme verbijsterde deze regisseuse de filmwereld. Haar onbekende werelden lijken logische bespiegelingen op de dagelijkse realiteit. Er zijn vaste thema’s in te ontwaren, zoals het verlangen naar volwassenheid of juist naar jong zijn. Ouders hebben vaak moeite hun kinderen op te voeden. De moeders proberen het nog, maar de vaders zijn schuinsmarcheerders. Ze lopen maar wat verloren rond en zwalken dronken van etablissement naar etablissement. De families die in films van Martel in beeld worden gebracht bestaan uit laveloze volwassenen met uitgebluste levens. Waar de volwassenen alle grenzen van het menselijke al voorbij zijn, zoeken de kinderen die nog op: de grenzen van het incestueuze worden afgetast, van pijn, van geweld, van liefde, van luiheid en zelfs van hygiëne. De films gaan echter niet zozeer over de neergang van individuen, maar meer over het functioneren van mensen binnen een groter, maatschappelijk verval.

La Ciénaga

In het overrompelende debuut La Ciénaga zien we een grote familie de hete zomer doorbrengen op een landgoed in een moerassig gebied ergens in Argentinië. Het is een familie waar de glans van af is en waar de jongelingen de passie voor het leven opeisen. De beide ouders lopen er verveeld bij en laten de kinderen hun gang gaan, met een paar ernstige gevolgen. La Ciénaga won terecht verschillende prijzen waaronder die van beste debuutfilm op het Filmfestival van Berlijn.

La Niña Santa

Scène uit La Niña Santa

In La Niña Santa gaat het om de driehoeksverhouding tussen de zestienjarige Amalia, haar gescheiden moeder en de brutale dokter Jano, die speciale plannen heeft met de beide dames. Zijn manier van handelen wekt zeker geen sympathie op bij de kijker, maar maakt hem wel tot een intrigerend personage. De film kabbelt in het begin nog gemoedelijk voort, maar halverwege komt er meer spanning in, vooral opgewekt door de blik van dochterlief. Ze bekijkt alles met een combinatie van onbegrip en fascinatie. De dokter wordt volgens haar van ‘bovenaf’ gestuurd en zijn seksuele toespelingen maken haar week. De climax wordt uiteindelijk ingetogen en vakkundig gepresenteerd. Anders dan in La Ciénaga komt het slot niet hard aan. Het is juist een heel subtiel einde, vooral doordat er weinig tekst in wordt gebruikt. Het talent van Lucrecia Martel ligt dan ook vooral in dit soort speciale, half magische realisme, waarmee ze de broeierige en verstikkende relaties binnen een familiale gemeenschap meesterlijk weet weer te geven.