Theatertalent experimenteert met het groteske

Dit seizoen heeft het Nationale Toneel voor het eerst niet alleen studenten van de Amsterdamse Hogeschool voor de kunsten uitgenodigd, maar ook studenten van de Toneelacademie Maastricht en de Arnhemse ArtEZ hogeschool voor de kunsten. Hun voorstellingen zullen te zien zijn op respectievelijk 28 januari a.s. en op 17 mei a.s. Het is leuk dat het Nationale Toneel zijn grenzen verlegt en ook de theateropleidingen van buiten de Randstad naar hartje Den Haag haalt. Bovendien is het voor het NT zelf ook voordelig om de banden aan te halen met de makers van de toekomst; verschillende van deze studenten gaan stages volgen bij het NT of spelen later mee in voorstellingen van het NT.

Tijdens de eerste Halfweg-avond van dit seizoen is het podium voor tweede-, derde- en vierdejaars performers en regisseurs van de Toneelacademie Maastricht. Zij presenteren twee stukken, Poolside en Preface, die ondanks dat ze afzonderlijk van elkaar tot stand zijn gekomen, opvallend genoeg toch overeenkomsten vertonen in de vorm. Er is namelijk door zowel regiestudent Loek de Bakker als het duo van regiestudenten Gilles Groot en Nora Ramakers gekozen voor de uitvergroting. Beide stukken vermijden het realisme en gaan op zoek naar het absurde.

Absurd, absurder, absurdst

Poolside (2012) van Marcel Osterop is al erg absurdistisch en abstract. Het volgt een aantal westerse badgasten in een tropisch oord die zich geconfronteerd zien met de niet-westerse omgeving en armoede. Het backpackersmeisje is door de barre omstandigheden van de lokale bevolking gedesillusioneerd geraakt. De oudere hogere stand doet z’n best om te blijven luieren en consumeren, maar wordt hierin gestoord doordat een van de gasten een inheemse danseres meeneemt.

Loek de Bakker koos voor het extra aanzetten van de al karikaturale personages en dit wordt uitstekend opgepakt door alle acteurs. De gekke manieren van praten, de rare tics,  de vreemde lichaamstaal en bizarre gezichtsuitdrukkingen zorgen vooral voor veel hilariteit. Een bezoeker merkt op dat het misschien allemaal wat too much is, al die uitvergroting. Of dit nu komt door de regiekeuzes of door de tekst van Osterop, blijft echter onduidelijk. Als vormexperiment is Poolside in ieder geval interessant en knap uitgevoerd.

Gedachten aan een parallelle wereld

Preface is een concept van de studenten zelf. Het verhaal is klein: een jong stel gaat zo gasten ontvangen voor een feestje, maar de jongeman ziet het allemaal niet meer zitten. Zowel het feest als zijn vriendin is hij zat. Zij doet haar best om hem op te vrolijken en ze probeert in zijn belangstelling te komen door verleidingspogingen.

Het speelveld bestaat uit een grijze tegelvloer. De grauwe tinten komen terug in de kostumering. Opvallend is een tafeltje met een sinaasappelpers en een dozijn glazen sinaasappelsap; de dame perst verleidelijk de sinaasappels uit. Boven het speelveld hangt bovendien een scherm dat beelden uitzendt van de gebeurtenissen, maar dan in een parallel universum. Eerst lopen het stuk en de beelden synchroon, dan veranderen de situaties. Waar op de vloer de negatieve emoties de overhand krijgen, is de situatie op de video een stuk gerieflijker: het stel heeft aandacht voor elkaar en houdt een gezellig feest. De video is een mooie, originele vondst die het stuk tot een gedachtenexperiment maakt. Aan Gilles Groot wordt gevraagd of hij ook het scherm had toegevoegd aan de voorstelling als hij alleen had gewerkt. Hij antwoordt ontwapenend dat het hele stuk niet was ontstaan als hij alleen had gewerkt; het was juist de samenwerking die tot dit stuk heeft geleid. Het is mooi om zo duidelijk op de vloer te zien dat de kruisbestuiving van studenten van verschillende opleidingen tot nieuwe vondsten leidt.

Dit seizoen is er nog tweemaal Halfweg in het NT Gebouw: op 28 januari en 17 mei 2016.