Het geloof in de mannen

Verlies van vertrouwen

Het verhaal van Een man voor mijn moeder zou in alle opzichten slecht kunnen uitpakken, al was het maar omdat het autobiografisch is, niet heel origineel en oninteressant voor iemand die helemaal niet op zoek is naar een man (al dan niet voor een moeder). Echter, Van Zanten schrijft er bijzonder leuk en vlot over, waardoor het verhaal onmiddellijk boeit en makkelijk ‘wegleest’. We lezen over de ‘Zwarte Zaterdag’ van Tatjana’s moeder, de dag dat alles veranderde: het moment dat haar grote liefde Thomas doodleuk aankondigt verliefd te zijn geworden op een ander. We leven mee als blijkt dat het hem menens is, dat het om een Thaise gaat die hij heeft leren kennen ‘op locatie’. We delen de argwaan omtrent zijn keuze – ik bedoel: kan dat ooit iets worden? – en verliezen samen met Tatjana’s moeder (even) het vertrouwen in alle mannen.

~

De schreden op het vrijgezellenpad beginnen met een buurvrouw die aan komt zetten met een contactadvertentie uit de Volkskrant. Na deze introductie neemt Tatjana de pen ter hand voor haar moeder. Ze reageert op advertenties van veelal ongeschikte mannen, formuleert pakkende zinnen en leeft mee met haar moeder terwijl ze het hele repertoire afwerkt van single mogelijkheden. Van contactadvertenties (“mn (73) zkt lieve vr. tot 35”), tot parenclubs (waar zich veel vrouwen bevinden, al dan niet lesbisch, maar weinig mannen). Van datingbureau’s (“dat is dan 1600 euro alstublieft”) tot vriendelijke voorstellen van mensen in de omgeving (“ik weet misschien nog wel iemand…”).

Al snel blijkt de single wereld voor de 60+ vrouw er een te zijn van grenzenloze teleurstellingen: mannen die alleen maar seks willen, mannen die al jaren geen seks meer kúnnen hebben, mannen die als eerste vragen naar gewicht en lengte (om een indruk te krijgen van het postuur) terwijl ze zelf ‘erg dik en erg kaal’ zijn en mannen die wel leuk zijn maar tientallen reacties krijgen van vrouwen die de helft in leeftijd schelen waarna ze, voorspelbaar genoeg, kiezen voor de weg van de minste weerstand.

Gedachte van een generatie

Tot zo ver is het nog leuk, interessant en grappig: al die rare snuiters, al die gekke dates. De vraag die zich echter langzaam maar zeker gaat opdringen aan de lezer is: “Waarom laat ze zich dit welgevallen? Waarom staakt ze haar zotte zoektocht niet en probeert ze te genieten van haar -volle- , gezonde leven met vriendinnen, hobby’s, kleinkinderen?” Op de helft van het boek, na gek nummer zoveel, begint het danig te kriebelen. De dochter die haar moeder elke dag een paar keer spreekt, het werkelijk niet-aflatende verdriet om die Thomas, de obsessieve zoektocht naar een man (“Ik móet een man, anders hoeft het voor mij niet meer..”). Je zou Tatjana’s moeder eens door elkaar willen schudden en zeggen: “Nu is het genoeg geweest! Accepteer dat het voorbij is! Wees blij dat je het hebt meegemaakt 24 jaar lang! Tijd voor een andere fase! Een man is ook niet het ideaal.” Het doet in ieder geval bar weinig voor de geëmancipeerde geest van de zelfbewuste vrouw: zo’n hoopje mens dat zich niet compleet kan voelen zonder man.

Tatjana zelf lijkt er in ieder geval alleen maar gestrester van te worden: haar huilende moeder, haar eigen verdriet om het verlies van een vaderfiguur, haar kinderen, haar werk. “Have a break, have a Kit-Kat” zou je haar willen aanraden, goed ze houdt van haar moeder, maar haar betrokkenheid gaat wel erg ver. Tatjana lijkt deze gedachte te delen, maar om de een of andere reden praat ze er niet over met haar moeder. Of misschien wil haar moeder het niet horen. Wat haar zo mogelijk nog eigenwijzer maakt.

Moeders sores verergert als ook nog eens haar beste vriendin overlijdt aan kanker en Tatjana nu werkelijk de enige uitlaatklep is. Meer nog dan een verslag van een zoektocht naar een man is dit het verhaal van Tatjana’s moeder die een moeilijke fase in haar leven meemaakt. In die zin staat zij voor alle 60+ vrouwen die worstelen met ouderdom, betekenis en persoonlijk geluk. Zij toont de schrijnende gevolgen van de gedachte van een hele generatie dat een man simpelweg bij het leven hoort. Hopelijk is er inmiddels iets verandert en zoekt deze generatie het geluk meer bij zichzelf in plaats van bij de ander.

Uiteindelijk ontstaat er een voorzichtige tevredenheid in moeders leven als er zich een man aandient waar objectief gezien niet zoveel mis mee is en die het liefste meteen in het huwelijksbootje zou stappen. Hier krijgt Tatjana’s moeder het weer benauwd van. Haar leven alleen blijkt zo gek nog niet. Het is ook nooit goed. Afijn, wie nog een man weet voor Tatjana’s inmiddels door de wol geverfde moeder kan zich op haar website melden. En mocht het niets worden: mijn moeder zoekt ook nog een man (60+), maar heeft de zotte singlewereld al een tijdje geleden de rug toegekeerd na welgeteld twee rare snuiters. “Als het voor me is weggelegd, dan komt het wel.” aldus míjn moeder. Dat lijkt me een veel gezondere instelling.