Mooie boeken, matige selecties

Scène uit Das Boot

Beide boeken beginnen met een lange inleiding die de rode draad in de cinema van het desbetreffende decennium probeert aan te geven. In het voorwoord bij Beste films van de jaren 80 schrijft Müller over de opkomst van de blockbuster, groots opgezette spektakelfilms met een meeslepend karakter, zoals Blade Runner en E.T. In Beste films van de jaren 90 laat Müller aan de hand van Silence of the Lambs zien hoe montagetechnieken in de jaren negentig een belangrijke rol speelden. Tevens geeft hij aan dat dit decennium bol stond van films die er niet op uit waren om je mee te slepen maar om je te verrassen en te verwarren. Deze inleidingen zijn goed geschreven, met lange, goed onderbouwde analyses van de films en hun contexten. Als dit een voorbode is van de beschouwingen over de films, zit het wel goed met de kwaliteit van deze boeken.

Klassiekers, cultfilms, wereldcinema

In de beide boeken staan uiteraard vele hoogtepunten uit de twee filmdecennia. Uiteraard worden handenvol klassiekers besproken, zoals Das Boot en Scarface uit de jaren tachtig en Pulp Fiction en The Matrix uit de jaren negentig. Gelukkig heeft Müller echter ook oog voor de iets minder bekende goden. Zo wordt in het deel over de jaren tachtig ook Le Dernier Métro van François Truffaut en Kagemusha van Akira Kurosawa besproken. En in Beste films van de jaren 90 komen Todo Sobre mi Madre en Les Amants de Pont-Neuf ook aan bod. Zo lijkt het er in eerste instantie op dat Müller ons een uitgebalanceerde selectie films voorschotelt met klassiekers, cultfilms en wereldcinema.

Opvallende afwezigen

Scène uit Top Gun

Helaas zijn er aan deze sterke groep films, die een sterke basis vormt voor en een goede afspiegeling geeft van de cinema in de twee decennia, veel andere films toegevoegd die niet in een boek met de beste films van de jaren tachtig of negentig thuishoren. Dit zijn voornamelijk Hollywoodfilms als Top Gun, Beverly Hills Cop, Men in Black en Apollo 13. Grote producties, gemaakt met veel geld en grote sterren die misschien een beetje kenmerkend zijn voor de decennia, maar absoluut niets laten zien dat vernieuwend of opvallend genoemd kan worden. Kijk, een film als Die Hard is niet echt een goede film, maar het was wel de meest kenmerkende actiefilm van de jaren tachtig, die bovendien een blauwdruk bleek te zijn voor dozijnen soortgelijke films; een reden om hem in het boek op te nemen. Maar de vier bovengenoemde films (en het zijn slechts vier voorbeelden uit een veel grotere groep soortgelijke films) hebben niets kenmerkends, behalve hoge budgetten. De overdaad aan Hollywoodfilms geeft geen getrouw beeld van de Beste films van de jaren…. De meest beroemde, de grootste producties, dat zijn het zeker. Maar de beste? De films van de Chinese regisseurs Kaige Chen en Yimou Zhang worden bijvoorbeeld compleet genegeerd en ook La Haine en de Trois Couleurs-trilogie zijn opvallende afwezigen.

Lust voor het oog

Over de keuzes valt dus te twisten, inhoudelijk zijn de stukken over de verschillende films wel van een vrij hoog niveau. De analyses en vergelijkingen zijn goed en je merkt dat de schrijvers verstand van zaken hebben. De stukken zijn alleen net te kort om er diep op in te gaan. Dat is jammer: regelmatig wordt er een interessant punt aangeboord maar niet verder uitgediept. In het vervolg zou Taschen er beter aan doen besprekingen bij films als Top Gun gewoon weg te laten, zodat er voor andere, betere films meer ruimte is. De boeken worden – zoals veel boeken van Taschen – verfraaid met een groot aantal mooie ‘movie stills’. Deze illustraties zorgen ervoor dat de twee boeken een lust voor het oog zijn.