Kunst / Expo binnenland

Onsamenhangend en onduidelijk

recensie: Antoni Gaudí

Het werk van architect Antoni Gaudí (1852-1926) wordt momenteel getoond in de Kunsthal in Rotterdam. Aan de hand van maquettes, schilderijen, originele bouwelementen, tekeningen en foto’s ontstaat een beeld van de beroemde architect die de invloed van Jugendstil verwerkte tot een geheel eigen stijl. Zijn beroemdste bouwwerken, Casa Milà, Park Güell en de Sagrada Familia (waar tot op de dag van vandaag aan wordt gewerkt) bepalen nog altijd het aanzien van Barcelona. Mozaïeken, meubels en andere voorwerpen tonen bovendien het belang van Gaudí als vormgever, die het gehele gebouw, inclusief interieur ontwierp.

~

Antoni Gaudí wordt op 25 juni 1852 geboren in Reus, als vijfde en jongste zoon van een koperslager. Hij wordt al vroeg aangetrokken door de vormen, kleuren en geometrie van de natuur. In 1868 besluit Gaudí om architectuur te gaan studeren in Barcelona. Zijn vader vergezelt hem en sluit daarvoor zijn werkplaats in Reus. Gaudí bezoekt ook colleges filosofie, geschiedenis, economie en esthetiek, omdat volgens hem de diverse architectonische stijlen net zozeer met ideeën over schoonheid dan wel met de sociale en politieke atmosfeer verbonden waren.

Belangrijkste projecten

~

Op 15 maart 1878 studeert Gaudí af als architect. Naast het ontwerpen, restaureren of ombouwen van diverse huizen (oa. Casa Calvet, Bellesguard, Casa Batllo en Casa Mila) ontwerpt hij vaak ook het meubilair. Het belangrijkste project uit deze periode is toch wel Parc Güell. Dit park ligt op de Pelada-berg op een oppervlakte van 15 hectares. Gaudí weigert het landschap aan te passen. In plaats daarvan implementeert hij de kunst in de bestaande natuur. Vanaf 1906 ging hij met zijn vader en nicht in het park wonen. Kort daarop overlijdt zijn vader. Momenteel zijn er in het park twee sprookjesachtige woningen te zien, maar oorspronkelijk was het de bedoeling dat er 60 zouden worden gebouwd. Om financiële redenen is het er niet van gekomen.

Aanrijding

Barcelona was in de tweede helft van de negentiende eeuw een stad in opkomst. Een ideale broedplaats en werkplek voor een architect. Gaudí schiep er bijna al zijn werken. De laatste twaalf jaar van zijn leven wijdde Gaudí zich volledig aan de bouw van de Sagrada Familia. Op 7 juni 1926 wordt Gaudí door een tram aangereden en vijf dagen later overlijdt hij. Bij zijn overlijden was de hele stad in rouw.

Gemiste kans

~

De tentoonstelling in de Kunsthal is erg klein. Na een half uur heb je het wel gezien. In het begin van de tentoonstelling wordt de wandelstok van Gaudí getoond, naar mijn mening toch niet één van de meest interessante aspecten van de beroemde architect. Er worden een aantal zaken geexposeerd waarvan het verband met Gaudí onduidelijk blijft. Zo zijn er bijvoorbeeld decorontwerpen te zien met als enige raakvlak met Gaudi dat ze ook uit Barcelona komen. Ook worden er een hoop losse gebouwelementen getoond. Bijvoorbeeld het paneel met een stuk of twintig deurknoppen. Zonder oorspronkelijke context blijken die elementen ineens een stuk minder interessant. 

Ingewikkeld

Een aantal tekeningen afkomstig van de TU Delft laat de Sagrada Familia zien. Erg leuk voor insiders, maar niet boeiend voor degenen die komen kennismaken met het werk van deze meesterarchitect. Er is in de Kunsthal ook geprobeerd iets van de zeer ingewikkelde constructies weer te geven die Gaudí in zijn ontwerpen gebruikt. Echt veel wijzer wordt men er helaas niet van.

De tentoonstelling komt erg goedkoop over, het lijkt alsof er snel allerlei fragmenten bij elkaar zijn gesprokkeld om de zalen te vullen. Het verhaal blijft onduidelijk. Als introductie op het oeuvre van Gaudi is de tentoonstelling misschien aardig, maar de diepgang ontbreekt.