Puin (Theater EA)

En schokkend blijft het in het stuk. Teksten als “Ik ben bereid”, “want ik weet, ik ben het niet vergeten” klinken, maar die context is zo belabberd. Niet dat er geen bijzondere taal wordt gebezigd, maar het is zo veel allemaal, en het ligt er zo dik bovenop. Het is eerder een studentikoze, opgewonden voordracht dan een welbespraakt drama. Dat ligt misschien aan de jeugdigheid van de acteurs en aan hun Gooise ‘r’ die, in combinatie met de pathetische metaforiek, zwaar te verteren is. Broer en zus praten niet mét, maar tégen elkaar. Ze kijken alleen het publiek in de ogen, dat vervolgens niet weet waar het kijken moet, want echt interessant is het niet en echt grappig ook niet.

How bizar

Broer Michael en zus Michelle vertellen elkaar verhalen over hun overleden ouders. Wat er precies met die ouders gebeurd is weten we niet, maar de kinderen vertellen over hun dood, steeds opnieuw. Zus vertelt over de dood van haar moeder, broer over die van zijn vader. De meest bizarre verhalen, komen voorbij. Verstikking in eten, kruisiging en achtervolging. Temidden van dat dood en verderf wordt een jongensbaby gevonden, geheten Puin. O ja, en er is een verschrikkelijke, pedofiele oom Herrie, die de twee kinderen ook nog het leven zuur wil maken.

Zusjelief

Tijdens het uitbeelden van de bizarre situaties en van de gluiperige oom Herrie zijn de acteurs op hun best. Beide zijn niet te beroerd handen en voeten te gebruiken. Het spel van Jorinde Kuiper biedt hoop in de misère. Als zusje steekt ze de draak met broer, stil en creatief, door grimlachjes en stripachtige gebaren. Haar mimiek is ontwapenend, maar als ze op een gegeven moment gaat zingen verandert ze in een zwoele, bluesy vamp. Mooi is één van de beginbeelden, wanneer het zusje wacht tot de broer is uitverteld, midden in een spotlight op de bank, haar arm naar haar hoofd in een scherpe hoek. Joost Claes als broer speelt nog te weinig, omdat hij vooral met de (ingewikkelde!) tekst bezig is.

Beste script

Puin is een vertaling van de Engelse toneeltekst Debris, door Dennis Kelly. De originele uitvoering won in Engeland een prijs voor het script. Af en toe vallen er ook wel treffende, beeldende zinnen, zoals: “maar ik denk vooral aan de rug van mijn hand” en “op de eerste mei barstte ik uit de schoot van mijn moeder”. Maar verder is het in de tekst te druk. In het Engels klinkt het vast beter, droger.

So…

Als de taal nu losser was geweest en minder hoogdravend, als de acteurs meer zouden hebben samengespeeld, en als vooral de broer met meer afstand zijn verloren ziel zou hebben kunnen neerzetten, dan was Puin indringender geweest. Als… dan. Nu niet.

Puin is nog tot en met 23 april 2005 in het vernieuwde Rozentheater in Amsterdam te zien.