The Edukators

Er komt tegenwoordig heel wat bij kijken wanneer je actief wilt strijden voor je idealen. Waar in de jaren zestig het dragen van lang haar en hippiegewaden al werd gezien als een daad van verzet, is het voor de jongeren van nu nog een heel gepuzzel. Een afwijkende kledingstijl bestaat nauwelijks nog; iedereen draagt toch waar hij of zij zich het prettigst in voelt, en ook grootst opgezette demonstraties zijn beslist niet meer aan de orde van de dag.

Geïmproviseerde galg

Jan en Peter, de hoofdrolspelers uit The Edukators, hebben zo hun eigen manieren om hun anti-kapitalismeboodschap uit te dragen. Samen vormen ze de ‘opvoeders’ uit de titel. ’s Nachts gaan de vrienden op onderzoek in dure villawijken om een geschikt pand te vinden om in te breken. Eénmaal binnen nemen ze niets weg, maar reorganiseren ze wel het één en ander. Zo verdwijnt een stereo in een koelkast, eindigt een buste aan een geïmproviseerde galg en wordt het meubilair in het midden van de kamer vakkundig opgestapeld.

Materialistisch leven

“We zijn geen ordinaire inbrekers. Het gaat ons niet om het geld,” zo verklaart Jan hun inbraken. Waar het wel om gaat is het bang maken van de bewoners. Door een briefje achter te laten met een tekst als ‘Die Fette Jahren sind vorbei’ (tevens de oorspronkelijke Duitse titel van de film) hopen ze dat mensen zich bewust worden van hun materialistische leven. Dat ze zich niet meer vanzelfsprekend veilig voelen in de gouden kooi die ze voor zichzelf hebben gecreëerd.

Enorme schuld

Maar met alleen twee jonge idealisten heb je natuurlijk nog geen verhaal. De persoon die de jongens echt met hun neus op de feiten drukt is Jule, de vriendin van Peter. Doordat ze met haar (onverzekerde) auto tegen een dure wagen is aangereden, moet ze de rest van haar leven elke maand een flink bedrag afbetalen aan de eigenaar van de geruïneerde dure wagen, de succesvolle zakenman Hardenberg. Omdat ze dankzij deze enorme schuld de huur van haar appartement niet meer kan betalen, trekt ze bij Jan en Peter in, onwetend van hun nachtelijke uitstapjes.

Wanneer Peter een paar dagen weg is wordt het contact tussen Jan en Jule steeds beter. Als Jan haar vertelt over de Edukators, besluiten de twee tot een spontane actie: ze breken in bij de man voor wie Jule haar hele leven zal moeten kromliggen, Hardenberg. Niet alleen gooien ze hier het hele interieur om in edukatorstijl, maar ze ontdekken ook dat ze meer voor elkaar voelen dan ze dachten.

Afgelegen berghut

Wanneer de volgende dag blijkt dat Jule haar mobieltje in de villa heeft laten liggen, moeten ze terug om ontmaskering te voorkomen. Helaas worden ze hierbij betrapt door Hardenberg. In paniek halen ze Jan erbij om hen uit de brand te helpen en samen beslissen ze overhaast de man te ontvoeren naar een afgelegen berghut. Hier is het waar het eigenlijke verhaal zich afspeelt. Want hoe ver ga je voor je idealen? En vanaf welk punt overstijgen je individuele wensen en verlangens je ideaal op wereldniveau?

Linkse extremist

Regisseur Weingartner heeft met The Edukators een film gemaakt die veel mensen zal aanspreken. De drie hoofdrolspelers zijn sympathiek en ontroerend in hun allesoverheersende idealisme. De dialogen zijn vrijwel zonder uitzondering boeiend. Zeker vanaf het moment dat de drie vrienden in gesprek gaan met Hardenberg, de personificatie van alles waar ze tegen zijn, en erachter komen dat hij in zijn jeugd een linkse extremist was. Dat Weingartner daarbij ook het visuele aspect niet uit het oog is verloren is een uitzonderlijke verdienste. Een verdienste die niet ongemerkt is gebleven: zowel op het filmfestival van Cannes als tijdens het Filmfestival in Rotterdam werd de film met veel enthousiasme onthaald.