Apocalypse Now Redux

Coppola verplaatste Joseph Conrads Heart Of Darkness naar Vietnam. Het verhaal is zo langzamerhand wel bekend: kapitein Willard (Martin Sheen) krijgt de opdracht kolonel Kurtz op te sporen en hem vermoorden. Zijn missie “does not exist, nor it will ever exist.” Kurtz (Marlon Brando), zelf een van de beste soldaten, zag de schrijnende realiteit van de oorlog in. Diep teruggetrokken in Cambodja leidt hij zijn leven permanent vermengd met wanhoop en angst. Bij de lokale bewoners heeft kolonel Kurtz een goddelijke status verworven. Kurtz werd het symbool van de waanzin van de oorlog.

Tijdens zijn tocht over de Mekong naar Cambodja wordt stukje voor stukje de idiotie van de oorlog duidelijk. Waar de meeste oorlogsfilms één grote scène gebruiken om de waanzin van de oorlog weer te geven, lijkt Apocalypse Now meer gericht op het individu om uiteindelijk de universaliteit van de gevolgen van oorlog te kunnen benadrukken. Om een paar voorbeelden te noemen: het platgooien van een compleet dorp waar kolonel Kilgore (Robert Duvall) het klassiek geworden “I love the smell of napalm in the morning” opmerkt. Of te denken aan de scène waar Laurence Fishburne een familie op een vissersboot doodschiet omdat het meisje bewoog om haar hondje te pakken.

In de Redux-versie zijn verscheidende scènes toegevoegd: het plezier van de diefstal van Kilgore’s surfplank om te laten zien dat alles nog normaal is, en te benadrukken wat de rest van de gebeurtenissen met de soldaten doet. De playmates die seksueel uitgebuit worden voor helikopterbenzine, dit om te laten zien dat de soldaten en de playmates eenvoudigweg gebruikt worden door een maatschappij die zichzelf moreel durft te noemen. Een nieuwe scène waarin Marlon Brando de oorlog en de hypocrisie van de Amerikaanse overheid extra benadrukt. Op deze manier krijgt Kurtz aldus Coppola nog meer diepte zonder dat hij zijn mythische kracht verliest. De meest besproken toevoeging betreft de ontmoeting met de Franse plantage eigenaren. Het lijkt op een rustpunt in de film waar iedereen weer even mens lijkt te zijn. In het grillige gesprek tijdens het diner wordt evenwel de zinloosheid nogmaals onderstreept: “Why do we stay here? It keeps our family together. We fight to keep what is ours. You Americans fight for the biggest nothing in history.“

De grote kracht van Apocalypse Now is dat de film diep in de angst, wanhoop en onvermogen weet af te dalen. Het is niet de oorlog met alle aanleidingen en excuses die van belang is, het is de mens die in een permanente staat van onmacht verkeert. Onmacht en realiteit die zo immens moeten zijn dat een kadaver er lekker van gaat van ruiken.

Apocalypse Now is een van de beste films ooit, om de film nu in de bioscoop te zien is een overdonderende ervaring die geen filmliefhebber aan zich voorbij mag laten gaan.