Deelnemen aan de natuur

Alom geroemde documentaires als Life en Oceans bereiken een miljoenenpubliek. Beiden zijn een product van misschien wel de autoriteit op het gebied van natuurdocumentaires: de BBC. Onder de noemer BBC Earth brengt de omroep een stroom aan topproducten aan de alledaagse man. Daaraan zijn nu opnieuw twee documentaires toegevoegd: Great Bear stakeout en Wild Mission: Siberian Tiger.

Een zomer lang

Great Bear stakeout neemt ons mee naar het grizzlyberenparadijs Alaska. Maandenlang volgen de makers van deze promofilm voor de grizzly het wel en wee van diverse beren in hun natuurlijke habitat. Van het moment dat ze net uit hun winterslaap zijn ontwaakt tot aan hun volgende winterse dutje, zijn we getuige van de dynamiek in een berengemeenschap. Dit is survival of the fittest op z’n best.

Great Bear stakeout is een goed voorbeeld van waarom natuurdocumentaires nu zo populair zijn. Door gebruik te maken van de modernste filmtechnieken (motion traps, automatische onderwatercamera’s) zitten we de natuur dichter op de huid dan ooit tevoren. Je waant je als kijker bijna een onderdeel van de berengemeenschap. Al kijkend naar de prachtige natuurbeelden krijg je als vanzelf zin in een stevige zalm of een sappige hertenbiefstuk .

‘We are one’

We volgen het wel en wee van Van, de onbetwiste leider van de groep, diens liefje Alice, moeder Parsnip, zoon Pushki en vele anderen. Maar vooral de avonturen die moeder en zoon meemaken sleuren je de documentaire in. Doordat de crew vijf maanden lang onderdeel uitmaakt van de berenpopulatie ga je je als kijker ook onderdeel van de groep voelen. Je leeft mee met Parsnip als ze vecht voor het haar leven en dat van haar zoon, je maakt je boos over de verderfelijkheid van de achterbakse Alice en je bent geïmponeerd door de bovenbeerse kracht van Van.

De Great Bear stakeout krijgt hierdoor meer de lading van een gedramatiseerd verhaal dan van een documentaire. Als tijdens het paringsseizoen de beelden van paraderende grizzlyberen worden ondersteund door romantische muziek kunnen we helemaal niet meer aan dit beeld ontsnappen. De documentaire is heerlijk filmisch gemonteerd, waardoor je als kijker aan de hand wordt meegenomen door de diverse levensverhalen van de hoofdpersonages.

Ik zie, ik zie, wat jij niet ziet

Wild Mission: Siberian Tiger is misschien wel het tegenovergestelde van Great Bear stakeout. Waar je in de eerste film echt midden in de berenwereld terecht komt blijft de Siberische tijger eigenlijk constant een welhaast ongrijpbare schim. Dat deze zwaar bedreigde diersoort zelden in het wild wordt waargenomen is ook voor de makers een harde werkelijkheid. Ondanks de inzet van 30 motion-trap-camera’s, zenders om halzen van eerder gespotte tijgers, dagenlange zoektochten en 105 minuten documentaire blijven de beelden van de tijgers in het wild tot een handjevol beperkt.

De docu geeft meer een beeld van hoe een groepje Russische wetenschappers en natuurliefhebbers strijdt voor het behoud van dit prachtige, maar met uitsterven bedreigde dier, dan dat het een beeld geeft van de tijger zelf. Dus als je op zoek bent naar beelden van spelende, jagende, opvoedende Siberische tijgers in de Russische sneeuw dan kom je bedrogen uit. Voordeel van het weinige beeldmateriaal van de tijger zelf is wel dat je als kijker bijna net zo blij bent als het onderzoeksteam als je wel een glimp van het majestueuze dier opvangt.

Eén serie, twee invalshoeken, een beer en een

tijger

BBC Earth heeft zeker met Great Bear stakeout weer een produkt neergezet dat wat beelden en sfeer betreft zo kan aansluiten bij grote titels als Life en Planet Earth. Het feit dat je als het ware vanuit je woonkamer de wereld van de grizzlybeer binnenstapt is kenmerkend voor de huidige generatie natuurdocumentaires. Wild Mission: Syberian Tiger is juist meer een verhaal over hoe de mens zich verhoudt tot de natuur. Hoe tegenstrijdige belangen zoals gaswinning, stroperij en natuurbehoud voortdurend botsen in een strijd om het behoud van een van de mooiste, maar ook zeldzaamste dieren op onze planeet: de Siberische tijger.