Di-rect haalt alles uit de (flipper)kast

‘Hoe komt iemand die geen licht ziet tot verlichting?’ Het lukt Tommy Zwalker in Di-rect doet Tommy.. Wanneer hij getuige is van de moord op zijn moeders minnaar, drukken zijn ouders hem op het hart: ‘jij hebt niks gehoord of gezien en zal er nooit over spreken’. Tommy neemt dit letterlijk, keert in zichzelf en wordt doof, stom en blind. Vanaf dat moment wordt hij de speelbal van iedereen; van pestkop neef Nico en prostituee Pillemien tot pedofiele ome Henny. Alleen wanneer Tommy achter de flipperkast staat, zijn de rollen omgedraaid en is hij Koning Flipper. Dan vertelt de dokter dat zijn handicaps geen fysiek maar een mentaal probleem zijn en proberen zijn ouders tot Tommy door te dringen totdat moeder uit frustratie de spiegel inslaat. Tommy is vrij en wordt onthaalt als de nieuwe Messias. Tommy wil zijn inzichten delen met de wereld – hoe groter hoe beter – maar de massa heeft het met hem gehad en verguist hem. Toch is Tommy eindelijk iemand, want hij heeft zichzelf gevonden, zowel van binnen als in anderen.

Verhalende muziek

Tommy draait niet enkel en alleen om het verhaal. En gelukkig maar, want soms is het wel erg moeilijk te volgen. De zangers en zangeres komen lang niet altijd boven de muziek uit en gitarist Spike van Zoest zou aan zijn articulatie kunnen werken, waardoor de vertaling van Jan Rot lang niet altijd uit de verf komt. Deels komt het ook door het snelle tempo en de verschillende karakters die niet altijd duidelijk van elkaar te onderscheiden zijn. Toch heeft dit geen al te negatief effect op de beleving van de show, want er is genoeg om van te genieten. De bandleden en vocalisten genieten zichtbaar van hun optreden en dat is deels de charme van de show. Alleen Spike is misschien iets te enthousiast en moet zich toch echt eens realiseren dat theaters rookvrij zijn en dat de tijd dat het stoer was om boxen om te gooien voorbij is. Ook het gebruik van videobeelden op grote cirkels in het decor is leuk gedaan en de beelden onderstrepen de aard van de muziek en voegen er een extra dimensie aan toe. Op de muziek is weinig aan te merken. Wat jammer is, is dat de 10 minuten durende dichting net voor de pauze halverwege wat begint te vervelen vanwege de herhalingen. Maar verder is de muziek erg goed en wordt met veel bezieling gespeeld. Vooral drummer Jamie Westland geeft ziel en zaligheid aan de muziek en is daarmee een lust voor het oog.

Vocale en tekstuele interpretatie

Ook de zang maakt Tommy erg interessant. Di-rect zanger Tim Akkerman heeft een heel aangename sound die perfect bij deze rockopera past, inclusief de zuivere uithalen en een stem die body geeft aan het van origine wat iele ‘Kijk mij, grijp mij’. Hij wordt daarbij bijgestaan door twee andere vocalisten: Caroline Dest en Marcel Veenendaal. Beiden zijn inmiddels bekenden in het theatercircuit, Dest met name als leadzangeres van Soulvation, Veenendaal van de musicals Jesus Christ Superstar, The Wizz en vorig jaar Hair, eveneens met vertalingen van Jan Rot. Waar Akkerman met name de rol van Tommy op zich neemt, kruipen Dest en Veenendaal in de huid van de ouders, Pillemien, de dokter, ome Henny en andere personages. Dest staat vocaal haar mannetje tussen alle heren, maar vooral Veenendaal maakt indruk met zijn wat ruwe stem en de manier waarop hij zich moeiteloos van de ene naar de andere rol navigeert. De teksten van Rot dragen hier ook aan bij. Slechts een enkele keer sta je er als luisteraar bij stil dat het om een Engelstalig origineel gaat, want Rot heeft zich vooral gericht op de klanken van de muziek in plaats van de letterlijke vertaling. Dat heeft hem echter niet belemmerd in zijn creativiteit, want hij komt regelmatig met erg mooie en inventieve vindingen. Met zijn vertalingen heeft Rot echt zijn stempel op de show gezet.

Bruggen slaan

Toch is Tommy meer dan gewoon een rockopera met pakkende melodieën en een lekkere beat. Het verhaal mag dan ooit een beetje verstopt zijn onder het oppervlak, maar het verhaal gaat dieper en raakt wezenlijke thema’s als het vinden van je ware aard en contact willen maken met jezelf en je omgeving. Dit is één van de redenen waarom Tommy ook bijna 30 jaar na dato nog weet te raken. Dit wisten de fans van The Who toen, maar ook de jongere generatie Di-rectfans hebben er nu kennis mee kunnen maken en zo heeft Di-rect met succes de kloof tussen twee generaties weten te overbruggen.

Di-rect doet Tommy is nog te zien tot en met 10 april 2009 in verschillende Nederlandse theaters. Klik hier voor de speellijst.