Muziek / Voorstelling

Futuristische maaltijd smaakt naar meer!

recensie: Dominic Muldowney – The Voluptuous Tango

Het uitgangspunt is even bizar als verrukkelijk. Wat zou er gebeurd zijn als de Italiaanse futurist F. T. Marinetti en de Amerikaanse danseres Isadora Duncan elkaar ontmoet hadden? Het antwoord wordt gegeven in de vermakelijke kameropera The Voluptuous Tango van de Britse componist Dominic Muldowney.

~

Oorspronkelijk was deze opera een hoorspel voor de BBC. Muldowney won er in 1997 de Sony Award for the Best Radio Drama en de Special Prize van de Prix Italia voor Radio Fiction mee, maar in het theater komt The Voluptuous Tango pas echt goed tot zijn recht. Dit komt vooral door het verbluffende spel van de Nederlandse mezzosopraan Marieke Koster. Als je niet beter wist, zou je zweren dat zij een volbloed Amerikaanse is, zo overtuigend is het heerlijk knauwende Amerikaanse accent.

Live fast, die young

Koster speelt, zingt én danst de rol van Isadora Duncan, een van de pioniers van de moderne dans. Duncan deed veel stof opwaaien met voor het begin van de twintigste eeuw gewaagde kostuums en haar dansen op blote voeten. Haar motto had ‘live fast and die young’ kunnen zijn, en ze kwam in 1927 dan ook om bij een auto-ongeluk.

Snel leven stond ook centraal bij de Italiaanse futuristen. Zij omarmden alles dat modern was. Het draaide daarbij vooral om snelheid, verandering, machines en vitaliteit. Geen wonder dat de Italiaanse futuristen openlijk flirtten met het fascisme van Mussolini. De dichter F.T. Marinetti wordt gezien als de oprichter van het futurisme doordat hij in 1909 het futuristische manifest publiceerde in Le Figaro. Tot zijn bekendste geschriften behoort La cucina futurista, een provocerend kookboek waarin onder andere de pasta verboden wordt.

~

In de opera is Isadora Duncan op zoek naar een geniale vader voor haar volgende kind, en Marinetti lijkt haar een uitstekende kandidaat. De futurist gaat voor haar koken, maar gedurende de avond blijkt dat er niet alleen een taalbarrière tussen hen staat. Wanneer de stem van Mussolini uit de radio weerklinkt, veert Marinetti op, terwijl Isadora walgend haar gezicht afwend. En ook de ‘The Futurist Manifesto of Love-Making’ – snel, precies, effectief – klinkt haar allesbehalve als muziek in oren. Marinetti op zijn beurt begrijpt maar bar weinig van haar ‘horizontale dans’. De avond eindigt voor beiden in de onvermijdelijke teleurstelling.

Sterke solisten

Maar niet voor het publiek. Zoals gezegd is Marieke Koster fenomenaal in haar rol: vulgair en verleidelijk, zwoel en gereserveerd. De Britse tenor Alan Belk, die ook in het oorspronkelijke hoorspel de rol van Marinetti op zich nam, overtuigt eveneens, maar blijft meer Brits dan Italiaans. De twee solisten worden bijgestaan door een vierkoppig koor, dat op hilarische wijze de gedachten en het geweten van Marinetti speelt en zo commentaar op de handeling geeft.

Een orkest ontbreekt in deze voorstelling; er wordt gebruik gemaakt van een vernuftige elektronische collage van Ian Dearden, waarin straatgeluiden afgewisseld worden met flarden tango. The Voluptuous Tango is echter geen tango-opera, ook de invloeden van Kurt Weill en Hanns Eisler zijn hoorbaar, terwijl aan de ‘Habanera’ uit Bizets Carmen het centrale muzikale thema is ontleend.

Het resulteert in een zeer vermakelijke voorstelling, die het midden houdt tussen opera en muziektheater. Jammer genoeg is na een klein uur is de voorstelling alweer voorbij, want deze futuristische maaltijd smaakt naar meer!